Болалар жарроҳлигининг ривожланиш тарихи. Замонавий

Аденофлегмона 
Лимфа тугуни ва унинг атроф тўқималари билан биргаликда ўткир 
йирингли яллиғланишига аденофлегмона дейилади. 
Этиопатогенези.
Касалликни кўпинча стафилококк, стафилококк 
ассоциациялари 
ва 
стрептококк 
чақиради. 
Ушбу 
касалликни 
лимфаденитнинг кейинги босқичи ёки асорати сифатида қараш керак. 
Аденофлегмонада ҳам бирламчи ўчоқ бўлишининг аҳамияти катта. Касаллик 
бирламчи ўчоқдан инфекция тушиши ҳисобига лимфаденит келиб чиқиши, 
унинг тез кечиши ва аденофлегмонага ўтиши билан характерланади. 
Яллиғланиш жараёни лимфа тугунида ўзига хос кечади. Аденофлегмона 
касаллиги билан кўпинча кичик ёшдаги болалар оғрийди. 3 ёшгача бўлган 
болаларда юз-жағ соҳаси аденофлегмонаси ва катта ёшдаги болаларда эса 
чов ва қўлтиқ ости аденофлегмонаси кўпроқ учрайди.
Клиникаси
. Аденофлегмона зарарланган соҳада шиш ва оғриқ пайдо 
бўлиши билан бошланади. Беморларда, тана ҳарорати кўтарилиши, 
иштаҳаси йўқолиши, безовталаниши ва уйқусининг бузилиши кузатилади. 
Маҳаллий томондан қараганда шиш кўпая боради ва терисида қизариш 
юзага келади. Пайпаслаганда чегаралари аниқ бўлмаган зич инфильтрат 
сезилади. Касаллик авж олган сайин қизариш кўпаяди, оғриқ кучаяди, 
инфильтрат юмшайди ва айрим ҳолатларда флюктуация синамаси мусбат 
бўлади. Касаллик юз-жағ соҳаси лимфа тугунларида учраганда жағ ва 
бўйинда ҳаракатнинг чегараланишига ҳамда чов ва тизза остида 
жойлашганда эса беморларнинг оқсоқланиб юришига олиб келади. 
Дифференциал диагнози.
Аденофлегмона касаллигини абсцесс, 
флегмона, остеомиелит, қисилган чов чуррасидан фарқлаш лозим. Қорин 
парда орти бўшлиғи аденофлегмонаси аппендицит, паранефрит ва псоас-
абсцесс билан таққосланади. 
Давоси.
Аденофлегмона билан оғриган беморларни даволаш бошқа 
йирингли 
касалликларда 
бўлгани 
каби 
касаллик 
чақирувчисига, 
макроорганизмга ва маҳаллий ўчоққа таъсир қилиш йўли билан амалга 
оширилади. Бунда касалликни келтириб чиқарган бирламчи ўчоққа ҳам 
эътибор қаратилади ва даволаш биргаликда олиб борилади. Беморларга 
антибиотиклар ва сульфаниламид дорилар буюрилади. Антибиотикларни 
антибиотикограмма асосида буюришнинг ва уларни регионли лимфотроп 
йўл билан киритишнинг аҳамияти бениҳоя каттадир. Макроорганизмга 
таъсир қилиш мақсадида иммуностимуляция қилувчи (гаммаглобулин, 
иммуномодулин, метилурацил, пентоксил ва ҳ.) ва десенсибилизацияловчи 

---

121 
дорилар, витаминлар қўлланилади. Бир вақтнинг ўзида беморларда бўлган 
йўлдош касалликлар (анемия, рахит, гипотрофия) ҳам даволанади. 
Маҳаллий ўчоққа таъсир қилиш учун оператив даво ўтказилади. 
Операциядан кейинги даврда жароҳатга УВЧ терапия ва гелий-неонли лазер 
тавсия этилади.