Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

5 BOB. BOLALAR YOSHIDA UCHRAYDIGAN TISH QATTIQ 
TO`QIMALARINING NOKARIYES KASALLIKLARI 
 
Bolalar yoshida keng tarqalgan tishlarning kariyes kasalligidan tashqari 
organizm taraqqiyoti paytida sodir bo`ladigan turli tuman sabablar oqibatida 
yuzaga keladigan kariyes tabiatiga xos bo`lmagan tish qattiq to`qimalarining 
nokariyes xastaliklari xam stomatologiya amaliyotida tez-tez uchrab turishi 
xammaga ma’lum.
Nokariyes tabiatiga ega bo`lgan mazkur kasalliklar guruxi o`zining rang-
barang klinik belgilari bilan kechadi va tishlar qatoridagi ma’lum gurux, bazan 
aloxida bir tish, yoki butun tishlar qatorini shikastlaydi. 
Zamonaviy, mukammalashgan tekshirish usullari mavjud bo`lishiga 
qaramasdan ushbu kasalliklar xali to`la-to`kis yaxshilab o`rganilmagan. Bu narsa 
nokariyes kasalliklar profilaktikasini va patogenetik davolash ishlarini ancha 
mushkullashtiradi. Shunga qaramasdan stomatologiya fanini va amaliyotini oxirgi 
yillardagi 
muvaffaqiyatlari 
mazkur 
kasalliklar 
klinikasini,etiologiya 
va 
patogenezini o`rganishda bir muncha yutuqlarga erishdi.
5.1. Follikulyar taraqqiyot davrida sodir bo`ladigan nuqsonlar. 
Stomatolog shifokorlar o`zlarining kundalik amaliyotida oxirgi paytlarda 
kariyes kasalligi bilan bir qatorda tish qattiq to`qimalarining follikulyar taraqqiyoti 
davrida sodir bo`lishi mumkin bo`lgan nuqsonlarini tez-tez kuzata boshlashdi. 
Mazkur kasalliklar o`zlarining klinik belgilari, kechishi va tish qattiq to`qimalarini 
shikastlash xususiyatlari bilan, tug`ma nuqsonligi bilan keng tarqalgan kariyes 
xastaligidan farq kiladi. 
Ilmiy manbaalar ma’lumotlarida tish qattiq to`qimalarining follikulyar 
rivojlanishi davridagi buzilishlar oqibatida yuzaga kelishi mumkin bo`lgan 
nokariyes kasalliklarining aniq klinik belgilari xarakteristikasi aniq yoritilmagan. 
Ular tishlar yorib chiqqandan keyin sodir qilishi mumkin bo`lgan asoratlar xam 
to`la-to`kis o`z aksini topmagan. Yagona bir tasnif xam tavsiya qilinmagan. 
Bugungi kunda bizga ma’lum bo`lgan tasniflar (V.K. Patrikeev, M.I. Groshikov, 
JSST) kasalliklar shakli, soni, guruxlari, klinik belgilarining aks ettirilishi bilan 
bir-biridan farq qiladi. Bunda kasalliklar etiologik sabablarning turli-tumanligi, 
klinik belgilarining rang-barangligi mazkur kasalliklarning biror bir to`kis tasnifini 
tavsiya qilishni qiyinlashtiradi. 
Biz tish qattiq to`qimalarining follikulyar davrida sodir bo`ladigan nokariyes 
kasalliklarining klinik belgilarini ta’riflashda V.K. Patrikeev tomonidan 1968 yilda 
tavsiya qilingan tasnifni(klassifikatsiya) asos qilib olganimizni e’tirof etamiz. V.K. 
Patrikeev ma’lumotlariga asosan ta’riflanadigan nokariyes kasalliklar tish qattiq 
to`qimalari rivojlanish nuqsonlari bo`lib, ularning quyidagi turlari mavjuddir.