Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

 
7.6.4. Suv chechagi.
Mazkur kasallikni filtrlanuvchi viruslar chaqiradi, havo-tomchi yo`li bilan 
yuqib, inkubatsiya davri 10-20 kungacha cho`zilishi mumkin. Yoshi 6 oygacha 
bo`lgan bolalar bu xastalik bilan og`rimaydi. 6 oydan 10 yoshgacha bo`lgan bolalar 
guruxida mazkur kasallik ancha keng tarqalgan. 
Klinik manzarasi.
Kasallik keskin boshlanib tana harorati 37-38
0
S ga 
ko`tarilib terida toshmalar paydo bo`ladi. Og`iz bo`shlig`i shilliq pardasida nuqtali 
dog`lar va pufakchalar yuzaga keladi va ular yorilishi oqibatida eroziyalar paydo 
bo`ladi. Bu eroziyalar juda og`riqli bo`ladi, sarg`imtir tusli karashlar bilan 
qoplanadi va bir necha kundan so`ng chandiqsiz bitib ketadi. Teridagi toshmalar 
lablarda pufakcha shaklida atrof terida, badan terisida oldin qizg`ish, och qizil 
rangdagi tugunchalar sifatida yuzaga kelib bir necha soat ichida pufakchalarga 
aylanadi. Pufakchalar oval, dumalok shaklda bo`lib o`lchamlari 1-2 mm dan 5 mm 
gacha bo`ladi. Pufakchalar taranglashgan, yaltiroq bo`lib atrofi qizil hoshiya bilan 
o`ralgan, ekssudati tiniq. 2-3 kundan so`ng ular qurib, jigarrang po`stloqchalarga 
aylanadi va 2-3 xaftadan so`ng iz qoldirmay to`kilib ketadi. Toshmalar toshishi bir 
necha kun davom etishi munosabati bilan terida va shilliq pardalarda yolg`on 
polimorfizm kuzatiladi. 
 
7.6.5. Yuqumli mononukleoz (Filatov kasalligi).
Ko`pchilik kasallik qo`zgatuvchisi virus deb hisoblanadi. Inkubatsiya davri 
5 kundan 15 kungacha davom etadi. 
Klinik manzarasi.
Kasallik o`tkir boshlanib tana harorati ko`tariladi, 
umumiy zaharlanish belgilari paydo bo`ladi. Jag` osti, bo`yin, quloq oldi limfa 
tugunlarining kattalashuvi, halqum sohasida lakunar, follikulyar anginalarning 
yuzaga kelishi kasallikning birinchi belgilari bo`lib hisoblanadi. Keyingi va asosiy 
klinik belgi bo`lib jigar va taloqning kattalashuvi (gepato-splenomegaliya) 
hisoblanadi. 
Ko`pchilik bolalar og`iz bo`shlig`i shilliq pardasida tarqalgan kataral 
yallig`lanish va qon quyilish belgilari kuzatiladi. Ba’zilarida shilliq parda 
eroziyasi, aftaga o`xshash yaralar ham sodir bo`ladi. Shilliq pardadagi o`zgarishlar 
sekin kechuvchi yarali-nekrotik jarayonga aylanadi. 
Tashxis.
Umumiy qon analizidagi o`zgarishlar asosida ko`yiladi. 
Leykotsitlar soni 20·10
9
-25·10
9
/l. ni monotsitlar va limfotsitlar oq qon 
tanachalarining 60-70% ni tashkil qiladi. Qonda atipik bazofil mononuklearlar 
paydo bo`lishi va trombotsitlar sonining kamayishi (40·10
9
/l. gacha) yuqumli 
mononukleozlar uchun harakterlidir. 

---

222 
Yuqumli mononukleoz difteriya va boshqa har xil anginalar bilan qiyosiy 
tashxis qilinadi.