Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

III sinf kariyesini davolash
da quyidagilarga amal qilishni lozim deb 
hisoblaymiz. Bu guruxga kiruvchi kariyes kovaklari kurak va qoziq tishlarning 
kontakt yuzasida aniqlanadi. Mabodo tishlar orasidagi masofa jag` suyagi o`sishi 
natijasida (4-5 yashar hollarda) birmuncha kengaygan (trema) bo`lsa, shikastlangan 
emal qavati silliqlanib, unga 30% li kumush nitrat eritmasi bilan uch marta 
qaytalab ishlov beriladi. Natijada kariyes jarayoni rivojlanishdan to`xtaydi va sut 
tishlari fiziologik almashinuvigacha shikastlanmasligi mumkin (5-rasm, a, b). 
Tishlar bir-biriga nisbatan zich joylashgan taqdirda kariyes kovagiga kichik 
o`lchamli sharsimon yoki teskari konussimon bor yordamida shakl beriladi. 
Tayanch nuqtalar bu holda tish dentinining milkka va kesuvchi yuzaga yaqin 
sohalarida hosil qilinadi (5-rasm, v, g.). Bu xilda shakl berilgan kariyes kovaklarini 
fosfat sementi bilan berkitish lozim. 
5-Rasm. 
Oldingi 
kesuvchi 
sut 
tishlarida III-sinf kariyes kovagiga 
charxlab ishlov berish: a,b – tishlar 
orasida diastema mavjud bo`lganda; v,g 
– tishlar orasida diastema bo`lmagan 
hollarda kariyes kavagini shakllantirish. 
Rossiyada va YEvropa mamlakatlarida ishlab chiqarilayotgan yangi, 
plombalash uchun ishlatiladigan shishaionomer sementlaridan foydalanish ham 
yaxshi natijalar bermoqda. U asoratsiz bo`lib, tish emali bilan kimyoviy birikish 
xususiyatiga egadir. III sinf guruxiga kiruvchi, unchalik chuqur bo`lmagan kariyes 
kovaklarini berkitishda juda qo`l keladi. Sut tishlarini plombalashda, shuningdek 
yana bir yangi hosil qilingan laktodont sementi ham qulaydir. Qattiqlikda u 
belodont sementidan qolishmaydi. Yuqorida aytilgan plombalash materiallari 
(ashyolari) tish pulpasiga nisbatan zararsiz bo`lganligi uchun ularni taglik (taglik - 
himoya qavati) siz ishlatish ancha qulaylik tug`diradi va kam vaqt talab qiladi. 
Kompozit materiallar (evikrol, polikarboksilat va b.) qo`llanilganda 
charxlangan kariyes kovagi juda ham ehtiyotlab 37% li ortofosfat kislotasi 

---

34 
yordamida kaltsiysizlantiriladi. Buning uchun 10-20 soniya mobaynida kariyes 
kovagi devorlari shu suyuqlik yordamida yengil namlanadi, shundan so`ng 20 
sekund mobaynida suv bilan yuviladi. Kompozit materiallar faqat taglik ustidan 
qo`yiladi.