Bolalar anatomiyasi va fiziologiyasi” fanidan 2-kurs (sirtqi)

LP. Pavlovning ovqat hazm qilish a'zolari funksiyasini o'rganishning ahamiyati

LP. Pavlovdan ilgari ovqat hazm qilish funksiyasini o'rganishda o'tkir usul qo'llanilgan. Bunda tekshiriladigan hayvon operatsiya qilinib, shuoperatsiya vaqtida me'da, ichak kabi a'zolari funksiyasi o'rganilgan. Lekin operatsiyaning o'zi sag'lom hayvonda ham og'riq va kasallikni yuzaga keltirganligi sababli olingan natijalar aniq bo'lmagan. 1842-yilda moskvalik jarroh V. A. Basov birinchi bo'lib, me'daning shira ajratishini o'rganish uchun itlarda operatsiya yo'li bilan me'daga fistula, ya'ni zanglamaydigan metalldan yasalgan naychao'rnatish usulini qo'lladi. It operatsiyadan tuzalgandan keyin ham uzoq vaqt davomida uning me'dasi shira ajratishni o'rganishga imkon berdi. Lekin Basov usulining kamchiligi shundaki, me'da shirasiga ovqat aralashib qolishi tufayli shira tarkibidagi fermentlarni toza holda ajratib, ularning fiziologik xossalarini to'liq o'rganishning iloji bo'lmadi.Pavlov me'daning shira ajratishini o'rganish usulini yuqori darajada takomillashtirdi. U me'da shirasini toza holda olish maqsadida soxta ovqatlantirish operatsiyasini yaratdi. Buning uchun u operatsiya yo'li bilan me'daga fistula o'rnatdi va unga ovqat tushib shiraga aralashmasligi uchun qizilo'ngachni kesib, uning ikkala uchini itning bo'ynidan tashqariga chiqarib, terisiga tikib qo'ydi. Natijada it ovqatlanganda uning og'iz bo'shIig'idagi ta'm biluvchi retseptorlar
		1-rasm. 1- V.A. BasQvning medaga fistula qo'yish usuli; 2- IP. Pavlovlling soxta ovqatlantirish operatsiyasi yordamida oshqozon shirasini o'rganish.
	2-rasm. IP. Pavlovning .kichik me'da. hosil qilish usuli