Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари

Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари 
384 
bo'lgan noqulay sharoitlardan bezovtalanadigan atrofdagilarning, ayniqsa qo'shnilarning 
salbiy munosabatini boshdan kechirmoqda (xotirjamlik, sukunatning buzilishi, ayniqsa 
aqliy zaifligi bo'lgan nogiron bola yoki uning xatti-harakatlari bolaning atrof-muhitining 
sog'lig'iga salbiy ta'sir ko'rsatsa). Atrofdagi odamlar ko'pincha muloqotdan qochishadi 
va nogiron bolalar deyarli to'laqonli ijtimoiy aloqalar, ayniqsa, sog'lom tengdoshlari 
bilan etarlicha aloqa doirasiga ega emaslar. Jamiyat har doim ham bunday oilalarning 
muammolarini to'g'ri tushunmaydi va ularning ozgina qismi boshqalarning qo'llab-
quvvatlashini his qiladi. Shu munosabat bilan, ota-onalar nogiron bolalarni teatr, kino, 
ko'ngilochar va hokazolarga olib bormaydilar, shu bilan ularni tug'ilishidan boshlab 
jamiyatdan butunlay ajralib qolishlariga yo'l qo'yadilar. Yaqinda shunga o'xshash 
muammolarga duch kelgan ota-onalar bir-biri bilan aloqa o'rnatmoqdalar. Nogironlar 
bizning jamiyatimizning bir qismidir. Ularga munosabat madaniyat va ijtimoiy 
rivojlanish darajasini belgilaydi. Nogironlarga nisbatan befarqlik va shafqatsizlik butun 
jamiyatni ma'naviy tanazzulga olib keladi. Ta'lim muassasalari o'qituvchilarining 
nogiron bolalari bo'lgan oilalar bilan uyg'unlik bilan tashkil etilgan ishi ta'lim va tarbiya 
jarayonining muvaffaqiyati, nogiron bolalarni bolalar jamoasiga moslashish garovidir. 
Foydalanilgan adabiyotlar. 
1. Inklyuziv ta’lim texnologiyasi D.S.Qaxorova Toshkent 2020 y. 
2. Nogiron bolalarni tarbiyalashda oil ava maxsus muasasa xamkorligini 
taminlashning metodik asoslari L.Nurmuxamedova Toshkent 2019y. 
3. Ziyonet.uz 
 
 
ИНТЕРНЕТДАН КЕЛАЁТГАН ТАҲДИДЛАРНИНГ ЎСМИРЛАР 
РУҲИЯТИГА САЛБИЙ ТАЪСИРИ: КИБЕРБУЛЛИНГ ВА УНИНГ