Bog’lanish kuchlari

§. Yadro reaktsiyalari

Atom yadrosining elementar zarrachalar yoki boshqa yadrolar bilan ta’sirlashib, boshqa tur yadroga aylanishi, yadro reaktsiyalari orqali amalga oshadi. X yadro bilan (a) zarracha ta’sirlashganda Y yangi yadro va yangi (b) zarracha hosil bo’lishi quyidagi chizma orqali amalga oshadi:

,
va bu quyidagicha ifodalanadi:

Yadro reaktsiyalarida a va b zarrachalar neytron (n), proton (r) va ba’zi yadrolardagi – zarrachalar va – fotonlar bo’lishi mumkin.

Yadro reaktsiyalarida energiya chiqishi yoki yutilishi kuzatiladi.

Tez sodir bo’lmaydigan yadro reaktsiyalarini ikki bosqich bilan amalga oshirish mumkinligi 1936 yilda N. Bor tomonidan aniqlangan. Bunda murakkab yadro, ya’ni kompaund yadro deb ataluvchi oraliq yadro P paydo bo’ladi:

,

Agar a = b bo’lsa, sochilish, ya’ni Ye_a = E_b elastik sochilish va noelastik sochilish reaktsiyalari kuzatiladi.