Bog‘dorchilik o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan kasb-hunar kollejlari o‘quvchilari uchun o‘quv qo‘llanma sifatida tavsiya etilgan «O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati»

Ko‘chat o‘tqazish muddatlari. Ko‘chat o‘tqazish kuzda xazonrezlikdan keyin boshlanadi va doimiy sovuqlar bosh-lanmasdan tugaydi. Bu muddat O‘zbekistonning hamma

87

viloyatlarida ham oktabr oyining oxiridan boshlanib qat-tiq sovuq tushguncha davom ettiriladi. Urug‘li meva darax-ti ko‘chatlari fevral va mart oylarida tinim davrida ekilgani ma’qul. Ko‘chat ekiladigan joy tayyor bo‘lguncha ekiladigan ko‘chatlar bog‘ning o‘rtasiga ildiziga shamol kirmaydigan qilib ko‘milgach, ustidan suv sepib qo‘yilishi lozim. Kuchli sho‘rlangan yerlarga ko‘chatlarni ko‘mib qo‘yish mumkin emas. Ko‘chatlar xo‘jalikning o‘zida yetishtirilgan yoki yaqin yerdan keltirilgan bo‘lsa, ularni mashinadan tushirib tuproqqa ildizini ko‘mib o‘tirmasdan tayyorlab qo‘yilgan chuqurlarning o‘ziga qator orasidan yurib mashinadan yoki pritsepli traktor-lardan sekin-asta olib solinadi.

Ekishdan oldin ildizlarini tekshirib, chuqurlarga solingan or-ganomineral o‘g‘itlar suvda yaxshi eriganida ko‘chat ildizi max-sus tayyorlangan atalaga solinmasa ham bo‘ladi. Yosh ko‘chatlar tez-tez sug‘oriladi.

Bog‘ barpo qilishda mevali bog‘larning katta-kichikligiga qarab kengligi 12–16 m bo‘lgan yo‘llar qoldirilishi kerak. Me-vali bog‘lar tashkil qilingandan keyin bog‘ atrofida bir qator ekilgan ihota daraxt ko‘chatlari ham yaxshilab sug‘oriladi. Bir– ikki suvdan keyin ko‘chat atrofidagi tuproq o‘tiradi va ayrim bir tomonga qiyshaygan ko‘chatlar qaddini tik qilib ko‘tarish va ko‘chat tagi oyoq bilan bosib zichlanishi lozim.

Shuningdek, yuqorida ko‘rsatilgan bog‘ barpo qilish agro-texnik chora-tadbirlariga to‘liq rioya qilish mevali daraxtlarning tez hosilga kirishi va yuqori hosil berishiga asos soladi.

88