Bog‘dorchilik o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan kasb-hunar kollejlari o‘quvchilari uchun o‘quv qo‘llanma sifatida tavsiya etilgan «O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati»

Ishning bajarish tartibi: Talabalar kollejda mavjud tokzor-larda bo‘lib, zang va novdalarni bog‘lash, xomtok (sho‘ra va g‘o‘ra xomtok) o‘tkazishni, novdalarning uchini chilpishni, barg­ larni siyraklashtirish­ kabi agrotexnik chora-tadbirlarni bevosita o‘zlari o‘qituvchi ishtirokida o‘rganadilar.

157

10. SUG‘ORISH VА O‘G‘ITLASH


(2 soat)


Tokzorlarda sug‘orish tizimi. Sug‘orish muddatlari, soni va tokzordagi ko‘chatlarni sug‘orishda suv sarflash me’yori tup­ roq va iqlim sharoitlarini, ko‘chatlarning yoshini, sizot suvlari­ ning joylashgan chuqurligini, ko‘chatning ildiz chuqurligi, man-balardagi suv balansi va sug‘orish usullarini, nav xususiyatlarini hisobga olgan holda belgilash kerak. Suv singdiradigan yengil tuproqli yerlar og‘ir tuproqli yerdagiga qaraganda kam me’yor bilan sug‘oriladi. Tokning suvga bo‘lgan talabi uning naviga, ko‘chatning yoshiga, hosilning turiga qarab turlichadir. O‘suv fazalarida suv har xil miqdorda sarflanadi. Gullaganda trans­ piratsiya uchun sarflanadigan suvning miqdori 15 foiz, gullashda 10 foiz, meva tugishda 43 foiz, to‘liq yetilguncha 45 foizga teng bo‘ladi, qolgan suv yig‘im-terimda sarflanadi. Tokning o‘sishi va hosilga kirishi uchun yerdagi yog‘in-sochindan to‘planadigan suv miqdori yetarli bo‘lmaydi. Bunday toklarni sug‘orish, sug‘orish orqali tuproq namligini tartibga solish ma’lum davrlarda amalga oshiriladi.