Bob. Iqtisodiyotning siklliligi va makroiqtisodiy beqarorlik

turg‘unlik fazasi
boshlanib, u nisbatan uzoqroq davom 
etadi. Bu fazada ishlab chiqarish darajasining barqarorligi ta'minlansada, u inqiroz 
boshlanishidan oldingi darajaga nisbatan ancha past bo‘ladi. Narxlarning pasayishi 
to‘xtab, ssuda foizlari pasayadi, tovar zaxiralari barqarorlashadi. Biroq 
ishsizlikning yuqori darajasi saqlanib qoladi. Turg‘unlik fazasi davomida iqtisodiy 
faollik jonlanishi uchun sharoitlar vujudga kelishi nihoyasiga etadi. 
19.1-chizma
Iqtisodiy sikl fazalari 
Milliy
1
Қаралсин: Экономическая теория: Учеб. для студ. высш. учеб. заведений / Под ред. В.Д.Камаева. 
– 10-е изд., перераб. и доп. - М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 2004, 537-541-б.; Борисов Е.Ф. 
Экономическая теория: Учебник. – 3-е изд., перераб. и доп. М.: Юрайт-Издат, 2005, 301-309-б. 

---

397 
mahsulot
hajmi
yuksalish
inqiroz
yuksalish 
jonlanish
inqiroz
turg‘unlik 
jonlanish 
turg‘unlik 

Vaqt
Jonlanish fazasida
ishsizlik darajasi bir oz qisqarib, ishlab chiqarish darajasi 
sekin-asta o‘sib boradi. Narxlar ham asta ko‘tarilib, ssuda foizi o‘sa boshlaydi. 
Iqtisodiyotning bandlik darajasining ortishi va foyda hajmining tezlik bilan o‘sishi 
jonlanish fazasining yuksalish bosqichiga o‘sib o‘tishiga imkoniyat yaratadi. 
YAngi sikl yuksalishning boshlang‘ich nuqtasi hisoblanadi.
YUksalish fazasida
ishchi kuchiga bo‘lgan talabning kengayishi ishsizlikning 
birmuncha kamayishiga hamda ish haqining o‘sishiga olib keladiki, buning 
oqibatida iste'mol tovarlariga to‘lovga qodir talab kengayadi. Pirovard talabning 
oshishi, o‘z navbatida, iste'mol tovarlari ishlab chiqaruvchi tarmoqlarga, bozorni 
kengaytirishga jadal turtki beradi. Raqobat va foyda ketidan quvish oqibatida 
nomutanosibliklarning to‘planib borishidan iborat zanjirli reaksiya tezlashadi. Bu 
bilan yangi inqiroz muqarrar bo‘lib qoladi. 
Alohida iqtisodiy sikllar bir-biridan davomiyligi va intensivligi bo‘yicha 
keskin farqlanadi. SHunga qaramay, ularning hammasi bir xil fazalarga ega 
bo‘ladi.