Bob. 30-yillar adabiy jarayonida o’zbek

Mavzuning dolzarbligi.O’zbekistonda tarjimachilik barq urib gulladi. Hukumatimiz bu sohani davlat ahamiyatiga ega ish deb qarab kelmoqda. Chunki tarjima xalqning estetik didini, ma’naviy olamini yuksaltiruvchi muhim vositalardan bo’lib, milliy adabiyotlarning rivojini tezlashtiruvchi omillardan, xalqlar o’rtasidagi do’stlik, birodar¹lik va internatsionalizmni mustahkamlovchi

qudratli kuchlardan biridir. Zotan, o’zbek adabiyotining rivojlanishida, ayniqsa unda realistik nasr, birinchi navbatda roman janri, dramaturgiya janrlarining tug’ilishi va kamol topishida rus adabiyoti va boshqa xalqlar adabiyoti va chet el adabiyotidan qilingan tarjimalarning roli beqiyos katta bo’ldi. Tarjima jarayonida yozuvchilarning (tarjimalarning asosiy qismini yozuvchilar amalga oshirdi) mahorati o’sdi. Tarjima ular uchun katta maktab bo’ldi. Jahon badiiy xazinasidagi shoh asarlarning tarjima qilinishi yosh yozuvchilar uchun ham katta darsxona bo’lib xizmat qilmoqda.

Qisqa vaqt ichida jahon adabiyotining shu qadar ko’p asarlari o’zbek tiliga tarjima qilindiki, mustaqillikdan avvalgi vaqtda tarjimachilikning bunday traqqiyotini faqat orzu qilish mumkin edi. Hozir yaratilayotgan va chet ellarda maydonga kelgan badiiy asarlarni yanada keng ko’lamda tarjima qilishga kirishildi. Mana shu jarayonda O’zbekistonda tajimachilik katta yutuqlarni qo’lga kiritdi, muhim tajribalarga ega bo’ldi, ko’plab professional tarjimonlar yetishib chiqdi. Ayni choqda tarjimachilik soha sida qator qiyinchiliklar yengib o’tildi. Mustaqillikdan avvalgi yillar dagi tarjima san’ati bilan hozirgi davrdagi tarjimonlar mahoratini qiyoslasak, tarjimachiligimizning naqadar rivojlanib ketganiga ishonchi- miz komil bo’ladi, ayni chog’da talantli yozuvchilar tomonidan qilingan tarjimalar yangi avlod uchun bir namuna bo’lib qolishi mumkinligidan dalolat beradi. Suu tufayli o’zbek tarjimashunoslari oldida muhim vazifa turadi. Biri O’zbekistondagi tarjima tarixini yaratish, tarjimachilikning bosib o’tgan yo’llari, qiyinchiliklari va erishgan tajribalarini yoritishdir. Bunda «20-yillar o’zbek tarjimachiligi» (filologiya fanlari kandidati A.Jalolov va tadqiqotchi A. Umarov); «30-yillar o’zbek tarjimachiligi» (filologiya fanlari doktori J. Sharipov va ilmiy xodim A. Matyoqubov); «1917— 1941 yillarda o’zbekchadan rus tiliga qilingan tarjimalar» (filologiya fanlari kandidati M. Isroilova) kabi davrning tarjimachilik manzarasi to’g’risida umumiy tasavvur beruvchi maqolalarni va qator adabiy portretlarni sanab o’tish joiz. Bu maqolalarda muayyan tarjimonning ijodiy izlanishlari, tarjimachilik mahoratini egallash jarayoni va bu sohadagi o’ziga xosligini ochishga e’tibor berildi.