Bizness tizimlari tahlili va loyihalash

Ishning bajarish jarayoni
1.Variant asosida ob’yekt tanlash
2. Tanlangan o‘byektning ierarxik, jadvallarni yaratish va bo‘g‘lash hamda jarayonlar modelini yaratish.
3. Tegishli xulosalar olish.
Nazorat savollari
1. Tizimning Infologik modelini qurishdan maqsad.
2. Tizimning Jadvallari o‘rasidagi bog‘lanishni amalga oshirish
3.Tizimning relatsional modeli nima uchun yaratiladi?
4.Tizimning jarayonlari modeli


5- 6- AMALIY ISH
Ob’еkt modеli


Ishdan maqsad: Real ob'ekt tizimi tahlil qilgan holda, modelini, ob’ekt operatsiyalarini, munosabatlarini tashkil qilish va tuzilishini tasvirlash ko‘nikmalarini hosil qilish.
Nazariy ma’lumotlar
Model (lat. modulus-ulchov, me’yor) biror ob’yekt yoki ob’yektlar tizimining obrazi yoki namunasidir. Masalan, yerning modeli globus, osmon va undagi yulduzlar modeli planetalar ekrani; odam suratini shu surat egasining modeli deyish mumkin.
Modellashtirish uslubidan xozirgi zamon fanidan keng foydalanilmoqda. U ilmiy-tadqiqot jarayonini osonlashtiradi, ba’zi hollarda esa murakkab ob’yektlarini o‘rganishning yagona vositasiga aylanadi. Modellashtirish, ayniqsa mavhum obyektlarni, olis-olislarda joylashgan obyektlarni, juda kichik hajmli obyektlarni o‘rganishda ahamiyati kattadir. Modellashtirish uslubidan fizik, astronomik, biologik, iqtisod uchun xam foydalaniladi.
Umuman modellarni ularni tanlash vositalariga qarab, ushbu guruhlarga ajratish mumkin:

• 
  abstrakt,
  
• 
  fizik
  
• 
  biologik guruhlar.
  

Endi modellari bilan qisqacha tanishaylik:
Abstrakt modellar qatoriga matematik, matematik-mantiqiy modellar kiradi.
Fizik model. Tekshirilayotgan jarayonning tabiati va geometrik tuzilishi asl nusxadagidek, ammo undan miqdor (o‘lchami, tezligi, hajmi) jihatidan farq qiladigan modellardir.
Ob'ektga yunaltirilgan tahlil asosan turli ob’ektlarni bajaradigan funksiyalarini ob'ekt asosida ifodalab, ular ustidan turli dekompozitsiya amalini bajarib va ishlash jarayonilarini vizual dasturlar orqali tushunishga yordam beradi
Sinflar – ob'ektlarni ma'lum bir o‘xshash tomonlarini inobatga olgan xolda guruxlash tushuniladi
IDEF0 metodologiyasi
IDEF0 – Tizimni tahlil qilishning birinchi qadami xisoblanadi.
IDEF0 — funksional modellashtirish metodologiyasi (function modeling), biznes jarayonlarni grafik ko‘rinishda ifodalash va tavsiflash IDEF0 standarti modullardan iborat va quyidagi qoidalar asosida quriladi. Eng muxim moduli chap tomondagi tepa burchakda joylashgan:

1. 
   Kirish strelkasi xar doim chap tomondan keltiriladi.
   
2. 
   Boshqarish strelkasi tepa tomondan.
   
3. 
   Mexanizm strelkasi pastki tomondan.
   
4. 
   Chiqish strelkasi o‘ng tomondan.
   

IDEF3 metodologiyasi.
IDEF3 - Process Description Capture (Inglizcha) - tizimdagi jarayonlarini tavsifini izohlaydi.
DFD metodologiyasi.
Dekompozitsiya (Decomposition) tizimni mayda qismlarga ajratgan xolda modellashtirishdan iborat.
O‘zaro ishlatilishi (Balancing) Ma'lum bir DFD ning darajasida keltirilgan ma'lumotlar keyingi DFD darajasida xam qayta berilishi lozim.
DFD ni qurish qadamlari quyidagilardan iborat.
DFD lar odatda turli qism va senariyalarni birlashtirish orqali quriladi:
1. Kontekst diagrammasini qurish
2. Xar bir senariy uchun DFD qismlarini yaratish
3. Dekompozitsiya amalini bajarish
DFD qismlarini yaratish
Xar bir jarayon bajariladigan funksiyaga mos bo‘lishi kerak
Xar bir figuralar joylashtirilishi lozim:
- Jarayonlar markazda.
- Kirish chap tomondan.
- Chiqish o‘ng tomondan.
- Ma'lumotlarni saqlash jarayoni pastdan.

IDEF0 Modeli

Ushbu modelni qurishdan avval tanlangan tizimni tavsiflab chiqish lozim. Buning uchun berilgan tizimning:

Kirish. Boshqarish.

Mexanizm. Chiqish

kabi joylari aniqlashtirilib olinishi lozim.

Rasm 5.1.”O‘quv markaz ” tizimida IDEF0 ning ko‘rinishi

IDEF3

Rasm 5.3.”O‘quv markaz” tizimining IDEF3 dagi asosiy ko‘rinishi

Rasm 5.4.”.IDEF3 da “Tizimga kirish” qismini ifodalash

Rasm 5.5.”.IDEF3 da “Registratsiya bo‘limi” qismini ifodalash

Rasm 5.6.”.IDEF3 da “Ro‘yhatlar bo‘limi” qismini ifodalash

Rasm 5.7.”.IDEF3 da “To‘lovlar bo‘limi” qismini ifodalash.

Ma’lumotlar oqimi diagrammasi. DFD (Data Flow Diagramm)

Rasm 5.8..”O‘quv markaz” tizimida DFD ning ko‘rinishi

Ishni bajarish tartibi

1. Tanlangan variant ob’yekti tasniflari
2. Tizimning IDEF0, IDEF3 modelini qurish
3. Tizimning DFD diagrammasini ishlab chiqish
4.Tegishli xulosalar olish

Nazorat savollari

1. 
   Funksional ajratish diagrammalari fazifasi ?
   
2. 
   Ish jarayonini modеllashtirishdan maqsad ?
   
3. 
   Malumotlar oqimi jadvali nima maqsadda tuziladi ?
   
4. 
   UML modеllashtirish tili nima maqsadda ishlab chiqilgan ?