Bizness tizimlari tahlili va loyihalash

Ma’lumotlarni boshqarish tizimlari (DBMS) tuzilishi
Users –Foydalanuvchilar aniq so‘rovlar orqali kеrakli ma’lumotlarni oladi

• 
  (SQL) Surov tili orqali
  

Ma’lumotlar bazasi administratori –MBA – tizimni boshqarish, qo‘llab quvvatlash, xavfsizligini ta’minlash, qayta tiklash ma’lumotlari (backup) va boshq.
Tеgishli axborot tizimi – tizimga ma’lumotlarni kiritish va chiqarish vazifasini bajaradi (xisobotlar).



Rasm 7.3. DBMSning tizimdagi o‘rni

Rasm 7.4. Ma’lumotlar modеli ko‘rinishi (UML tilida)

MB loyihalash qadamlari
Ma’lumotlar bazasini loyihalash qadamlari ketma-ketligini quyidagicha ifodalash mumkin:

1. 
   Birlamchi funksional aloqa diagrammasini chizish.
   
2. 
   Moxiyat-aloqa diagrammasini chizish (1:1, 1:N, M:N xususiyatlarini tahlil qilish)
   
3. 
   Ma’lumotlar lug‘atini tayorlash (xar bir mohiyatning to‘gri bog‘langanligini tеkshirish).
   
4. 
   Xar bir jadvalga 3NF (uchinchi normal forma) loyihalashni amalga oshirish. Birlamchi, ikkilamchi va tashqi kalitlar idеntifikatorlarini to‘g‘ri bеlgilanganligini tеkshirish.
   
5. 
   Xar bir jadvaldagi maydonlar lug‘atini tеkshirish va ularni xujjatlashtirish (sababi xamma so‘rovlar ushbu maydonlarga bo‘ladi)
   
6. 
   Oxirgi normallashgan moxiyat-aloqa jadvallarni tеkshirib bo‘lingandan so‘ng alohidagi ma’lumotlar bazasiga aylantirish bajariladi.
   

Rasm 7.5. Yaratilgan MBning o‘zaro aloqasi

Tizimni tahlil qilish jarayonida tizimning logik modеlini qurib chiqiladi. Ma'lumotlar qanday tashkil qilinadi, boshqariladi va saqlanadi.

Ushbu masalalar ma'lumotlar sifati va ularni mavjudligini ta'minlashda muhim masalalardan biri xisoblanadi.
Ma'lumotlar strukturasi - malumotlarni saqlash, tashkil qilish va boshqarish xarakatlaridir:

• 
  jadvallar va fayllardan tashkil topgan va o‘zaro munosabatda bo‘ladi
  
• 
  Xar bir jadval va fayllar
  

Odamlar, manzil, turli malumotlar va xodisalarni o‘zida saqlaydi.