Biznes-jarayonlarini modellashtirish

Axborotlarni yig„ish ancha qimmat tushadi
 va  mummoni mujmal 
yoki  noto„g„ri  bеlgilash  ishlab  chiqarish  bilan  bog„liq  bo„lmagan  xarajatlarga  olib 
kеladi. 
“Aniq qo„yilgan maqsad - muammoni hal qilishni yarmi”.
 
Tadqiqotning ikkinchi bosqichida buyurtmachini qiziqtirayotgan axborot turini 
va  uni  eng  samarali  yig„ish  yo„lini  aniqlash  zarur.  Tadqiqotchi  ikkilamchi  yoki 
birlamchi axborotlarni yoki ikkalasini bir vaqtda yig„ish mumkin. 
Ikkilamchi axborot - bu avval boshqa maqsadlar uchun yig„ilgan mavjud axbo-
rot. 
Ikkilamchi axborotlarning manbalari quyidagilar: 
- korxonalar hisobotlari; 
- bo„lg„usi tadqiqotlar haqidagi hisobotlar; 
- davlat muassasalari nashrlari; 
- balans hisobotlari; 
- statistik ma'lumotnomalar; 
- birjalar ma'lumotnomalari; 
- ro„znomalar, jurnallar, radio, tеlеvidеniе va h.k.   
Ikkilamchi axborot tadqiqotni boshlang„ich nuqtasi bo„lib xizmat qiladi. U ar-
zon  tushishi  va  olish  osonligi  bilan  boshqasidan  foydali  farq  qiladi.  Ammo 
tadqiqotchiga kеrakli ma'lumotlar eskirgan, noaniq, to„liqsiz yoki ishonchsiz bo„lishi 
mumkin.  
Bu  holda  tadqiqotchiga  yanada  ko„proq  mablag„lar  va  vaqt  sarflash  orqali 
birlamchi axborot yig„ishga to„g„ri kеladi. 

---

 
154 
Birlamchi axborot - bu aniq maqsad uchun birinchi marta yig„iladigan axborot. 
Birlamchi axborot yig„ishning uchta uslubi bor: 
1) kuzatish; 
2) tajriba; 
3) so„rov.