Biznes jarayonlari va ularni hisobga olish Reja

 
 
 
Materiallarni kirim qilishda baholash 
usullari
Sotib olingan materiallar harid bahosi va 
keltirish harajatlarini qo‘shgan holda 
Debitor qarzni qoplash uchun sotilgan 
tovarlar - qiymati bo‘yicha 
Korxonada tayyorlangan materiallar 
haqiqiy tannarxi bo‘yicha 
Sifati buzilgan yoki ma’naviy eskirgan 
materiallar sotish mumkin bo‘lgan bahoda 
Ustav kapitaliga ulush sifatida olingan 
materiallar ta’sischilar kelishgan bahoda 
Balansdan tashqari schetlarga qabul 
qilinganda shartnoma bahosida 
Tekinga olinganda bozor
bahosi bo‘yicha 
Valyuta sotib olinganda shu sanadagi 
O‘zR MB kursi bo‘yicha 

---

10-chizma. Materiallarni kirim qilishda baholash usullari 
Sof realizatsiya qiymati
 
- tovar sotilishining taxminiy qiymatidan tovarlarni 
sotuv oldidan tayyorlash va uni sotish xarajatlarining ayirmasidir. 
Yuqorida 
ko‘rsatilgan 
me’yoriy hujjatlarning qoidalarga muvofiq 
materiallarni kirim qilishda quyidagi usullar bo‘yicha baholash belgilangan. 
Korxona tomonidan maxsus tartibda foydalaniladigan (qimmatbaho metallar, 
qimmatbaho toshlar va h.k.) va bir-birining o‘rnini bosmaydigan (ya’ni, ular oddiy 
tarzda bir-birini o‘rnini bosmaydi) hamda maxsus loyihalar uchun ishlab chiqarilgan 
va mo‘ljallangan (foydalaniladigan) tovar-moddiy zaxiralar tegishli birligining 
identifikatsiyalangan tannarxi bo‘yicha baholanadi. 
Ushbu usulda maxsus xarajatlar tovar-moddiy zaxiralarning alohida turlariga 
olib boriladi. Ushbu usul maxsus loyihalarga mo‘ljallangan buyumlar uchun, ular 
sotib olingan yoki ishlab chiqarilganidan qat’iy nazar, mos keladi.
11-chizma. Tovar-moddiy zaxiralarni baholash usullari 
AVECO usuli bo‘yicha tovar-moddiy zaxiralar har birligining qiymati shunga 
o‘xshash zaxiraning davr boshida o‘rtacha o‘lchangan qiymatidan va davr davomida 
sotib olingan yoki ishlab chiqarilgan o‘xshash zaxira birligining qiymatidan kelib 
chiqqan holda aniqlanadi.
Tovar-moddiy zaxiralar birligining qiymatini AVECO usuli bo‘yicha 
aniqlash shunga o‘xshash zaxiralar umumiy tannarhini ularning umumiy miqdoriga 
bo‘lish yo‘li bilan aniqlanadi. Bunda umumiy tannarh mos ravishda davr boshiga 
bo‘lgan tovar-moddiy zahiralar tannarxi va miqdori va davr davomida olingan 
zaxiralarni tannarxi bilan miqdoridan tashkil topadi. O‘rtacha miqdor korxona 
tomonidan tanlangan usulga qarab, vaqti-vaqti bilan yoki zaxiralarning har bir yangi