Bir qavatli sanoat binolarini yig’ma qurilma elemetnlar asosida barpo etish texnologiyasi

KC-8262 rusumli ko’tarma kran uchun sarf-xarajatlar koeffisienti;

1oqim

2oqim
3oqim

4oqim

6 jadval Avtoulovli, havo damlangan g’ildirakli va g’ozpanja zanjirli o’ziyurar tug’li ko’tarma kranlarning texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlari

Kranning rusumi	Yuk ko’tarish quvvati, t	Kranning qulochi, max-min, m	Max yuk bilan, ilgak ko’tarilish balandligi, m	Ko’tarma kran uchun yillik ish vaqti, soat	Ko’tarma kranning inventar hisobiy qiymati, $	Bir smenslik tan narxi, mach- smena, $
Avtoulovli ko’tarma kranlar
МКА-10М	4,5…10	16…4	10	2526	17100	32,92
СМК-10	0,8…10	16…4	10,5	2526	14700	32,47
КС-3562А	0,5…10	17,55…4	10	2526	20000	34,28
КС-3561А	0,5…10	20…4	10	2526	17440	32,92
КС-3571	0,3…10	18,7…4	8	2526	18500	34,50
КС-4561А	0,3…16	14…3,75	8	2526	24900	37,15
МКА-16	0,5…16	22…4,1	10,5	2526	23900	38,07
Havo damlama g’ildirakli kranlar
КС-4361А	3,4…16	10…3,8	10	3075	27800	37,31
КС-4362	3,4…16	10…3,8	12,1	3075	27000	36,98
КС-5363	3,5…25	13,8…4,5	14	3075	40700	47,39
МКТ-40	4,5…40	15…4,5	15,5	3075	61000	59,87
КС-8362	9…100	18..5,2	18	3075	118400	85,56
G’ozpanja zanjili ko’tarma kranlar
МКГ-25БР	6…25	13…5	13,5	3075	27800	38,54
РДК-250-1	4,7…25	12,4…4	12	3075	27000	43,13
ДЭК-251	4,3…25	14…4,75	13,5	3075	28200	35,94
МКГ-40	8…40	14…5	13,5	3075	59200	43,30
ДЭК-50	14,8…50	14…6	13,3	3075	69700	53,44
СКГ-40/63	15…63	10…3,3	11,2	3075	51000	44,94
СКГ-63/100	29…100	10…4	10,7	3075	85100	65,52
КС-8262	6,5…90	18…6	19,6	3075	138400	97,01
СКГ-100ЭМ	6,5…100	34…8,4	48,5	3075	246400	116,20

Zomonaviy qurilish ishlab chiqarishi va bino va inshootlarni barpo etishda asosan quyidagi toifadagi ko’tarma kranlar turkumidan foydalaniladi, bular: avtoulovli kranlar, havo damlangan g’ildirakli kranlar, g’ozpanja zanjirli kranlar, minorali temir yo’l- relslarida harakatlanuvchi va minorali qo’zg’almas biriktirilgan kranlardir.
Odatda ko’plab texnik manbaalarda ko’tarma kranlar ishlab chiqarilgan mamlakat tilida, qisqa imlo harflar bilan rusumlanadi, masalan: KA-кран автомобильный, rus. tap car, eng. Avtoulovli kran, yoki МКГ, МКП, МКА-монтажый кран гусеничный, монтажный кран пневмоколесный, монтажный кран автомобильный nomlanishning qisqartirilgan imlosi. Shuningdek, ДЭК-дизель электрический кран, СКГ-специальный кран гусеничный, СМК-специальный монтажный кран, МКТ-монтаый ран тракторный ma’nolarini anglatadi.
Rossiyada ishlab chiqarilayotgan ko’plab avtoulovli ko’tarma kranlar КС-кран стреловой, qisqartma imloli va undan song to’rt xonali raqam keltiriladi, masalan: KC- 7471, bunda birinchi raqam kranning kod ostidagi yuk ko’tarish quvvati (agar birinchi raqam 1 bilan boshlansa kranning yuk ko’tarish quvvati 4 tonna; 2-6.3 tonna; 3-10tonna; 4-16 tonna; 5-25 tonna; 6-40 tonna; 7-63 tonna; 8-100 tonna; 9-100 tonnadan ortiq), ikkinchi raqam avtoulov harakatlanish turini, uchinchi raqam kran tug’ining turini anglatadi.
Xorijda ishlab chiqarilgan ko’tarma kranlarda ham shu tipdagi qisqartma imlolar keltiriladi, masalan: KATO, MITSIBISHI, MAN, ISSUZI va hakazo, masalan KATO-800 yuk ko’tarish quvvati 80 tonnali (800kN) vazn-yukni ko’tara olish ma’nosini anglatadi.

6. 
   Bajarilgan loyihaning texnik iqtisodiy ko’rsatkichlari
   

1 tonna temir-beton konstruksiyani montaj qilishdagi mehnat sarfi, kishi smena/tonna:
(19)

Bunda, M_s-oqim echimidagi mehnat sarfi, kishi-soat;

Q oqimdagi tenirbeton konstruksiyasining vazni, tonnada;

1. 
   oqim M_t=37,17/178.5=0,21 kishi-smena/tonna;
   
2. 
   oqim Mt=65,29/152.8=0,43 kishi-smena/tonna;
   
3. 
   3 oqim M_t=63,18/465.6=0.14 kishi-smena/tonna;
   
4. 
   4 oqim M_t=55,08/171.6=0.32 kishi-smena/tonna.
   

7-jadval
Tanlangan ko’tarma kranlarni texnik-iqtisodiy taqqoslah

Oqim t/b N	Montaj- dagi element	Montaj ko’rsatkichlari			Ko’tarma kranlar
					I variant			II variant
		Elemen- tning vazni, t	Montaj qilinish baland- ligi, m	Ko’tar- ma kran qulochi, m	Kran- ning rusumi	Yuk ko’tarish bo’yicha unumdorlik koeffisienti	Kelti- rilgan umumiy xara- jatlar	Kran- ning rusumi	Yuk ko’tarish bo’yicha unum- dorlik koeffisienti	Kelti- rilgan umumiy xara- jatlar
1	kolonna	10.7	11.42	4.2	КС-8362	0.21	179888	КС-8262	0.21	210243
2	To’sin	10.7	12.3	4.42		0.43	692205		0.43	809107
3	Fermalar	15.6	17.23	5.76		0.14	148024		0.14	172965
4	Panellar	1.3	15.9	5.4		0.32	201584		0.32	235497

Keltirilgan umumiy xarajatlar va umumiy texnik iqtisodiy ko’rsatkichlarni taqqoslab I variantdagi havo damlanma g’ildirakli КС-8362 rusumli ko’tarma kranlar samarali ekanligi aniqlandi va montaj amallari uchun qabul qilish tavsiya etiladi.

Foydalanilgan adabiyotlar va manbaalar:

1. 
   Хамзин С.К., Карасев А.К. Технология строительного производства. Курсовоеидипломноепроектирование.Учеб.пособиедлястроит.спец.вузов.- М.:ООО«БАСТЕТ».2006.-206с.:ил.
   
2. 
   Н. В. Гилязидинова, А. В. Угляница, Н. Ю. Рудковская, Т. Н. СанталоваТехнология строительного производства в примерах и задачах .Учебноепособиедлястроит.спец.вузов.Кемерово:КузГТУ,2012.170с.:ил.
   
3. 
   M.Tohirov,R.Norov.Qurilishmontaj ishlaritexnologiyasivaularnitashkiletish.T.,“Fan vatexnologiya”,2007,256 bet.
   
4. 
   ShNK3.01.01-03. Qurilishishlabchiqarishinitashkiletish.T.:2003.17bet.
   
5. 
   QMQ3.03.04-98.Yig’matemir-betonkonstruksiya vabuyumlarniishlabchiqarish.T.:1998.17bet.
   
6. 
   Разработкапроектоворганизациистроительстваипроектовпроизводстваработдля промышленногостроительства.Справочноепособие.М.Стройиздат.1996.170c.:ил.