Biologiya o`qitish metodikasi” kafedrasi botanika (o`simliklar sistematikasi) fanidan

II Ish: O’rmon qirqqulog’ining tuzilishi bilan tanishish.


Bo`lim: Qirqqulоqtоifа – Polyopodiophyta;
Ajdod (sinf): Yupqa sporangiyli paporotniklar – Leptofilipsida;
Tartib (qabila): Chin paporotniklar tartibi – Filicales;
Oila: Polipodiumdoshlar – Polypodiaceae;
Tur: Erkak paporotnik (o`rmon qirqqulog`i) – Dryopteris – filix – mas;


Maqsad: Erkаk pаpоrоtnikning tuzilishini o`rganish.
Kerakli materiallar: Mikroskop, lupa, preparoval nina, laboratoriya asboblari, pinset, Erkak paporotnikning gerbariysi.
Nazariy tushuncha: Qirqqulоqtоifа bo`limi - Polyopodiophyta
Bu bo`lim o`simliklari 10 000 ming t urni tashkil etadi. Ularning barglari yirik megafilliya, ko`pincha murakkab tuzilganligi va sporangiylarning spora hosil qiluvchi boshoqchalarda emas, balki barglarning ostki yuza tomonida yoki chetki qirralarida uralgan holda bo`lishligi bilan plaunsimonlar va qirqbo`g`imsimonlar bo`limlaridan farq qiladi.
Paporotniksimonlar 3 sinfga bo`linadi:

1. 
   Dastlabki paporotniklar - Primofillipsida,
   
2. 
   Qalin sporangiyli (haqiqiy) paporotniklar -Eufillipsida
   
3. 
   Yupqa sporangiyli paporotniklar - Leptofilipsida.
   

Dastlabki paporotniklar paporotniksimonlar bo`limining eng qadimgi va sodda tuzilgan vakillari bo`lib, hozirgi davrda faqat qazilma holdagina uchraydi. Qolgan ikki sinf vakillari qazilma holda va hozirgi davrda uchraydigan paporotniklar hisoblanadi. Shulardan yupqa sporangiyli paporotniklar sinfiga tuxtalib utamiz.
Yupqa sporangiyli paporotniklar sinfi - Liptofilipsida
Bu sinfni tashkil etgan saporotniklar ancha takomillashgan guruh hisoblanadi. Ularda hosil bo`lgan sporangiylarning yupqa devori bir xil hujayralardan tashkil topgan bo`lib, halka yordamida ochiladi. Bu sinf vakillari sporalarning bir xilligi va har xilligiga qarab 3 tartibga bo`linadi:

1. 
   Chin paporotniklar - Filicaies,
   
2. 
   Salviniyalar - Salviniales,
   
3. 
   Marsiliyalar - Marsiliales.