Biologiya kafedrasi

2-ish. Qon plazmasi va shaklli elementlarining hajmini aniqlash/

Ishdan maqsad: Tekshirish uchun barmoqdan qon olish texnikasini o`zlashtirish. Odam qonidagi plazma va shaklli elementlarning nisbiy hajmini aniqlash.

Nazariy tushuncha. Qon plazma (qonning suyuq qismi)dan va undan suzib yuradigan shaklli elementlar (eritrosit, leykosit va trombositlar)dan iborat.

Qon plazmasi va shaklli elementlarining hajmi gemotokrit asbobi yordamida aniqlanadi Ish uchun kerakli jixozlar: gemotokrit, sentrifuga, skarifikator, spirt, limon kislotaning 5% li eritmasi, paxta tamponlar. Ishni bajarish tartibi. Talabalar ikkitadan bo`lib bir birlarining qonini tekshiradilar. Tekshiriluvchi talaba qonning ivib qolishidan saqlash uchun gemotokrit naychalarni 5% li limon kislotaning natriyli tuzi eritmasiga chayib oladi. So`ng sinaluvchi talabaning chap qo`lining to`rtinchi barmog`i uchini spirtga boti-rilgan paxta bilan artib, skarifikator ninasini barmoq uchiga sanchish bilan 1,5 – 2 mm chuqurlikka teshadi.

CHiqqan qonning birinchi tomchisini tampon bilan artib tashlab, keyin gemotokrit naychalarini 100 belgisigacha qon to`ldirib oladi. Naychaning uchini qonga tegizib turib uni og`dirilsa, qon naychaga oson kiradi. Naychadagi qonga havo aralashmagan bo`lishi zarur.Keyin qonga to`latilgan naychalar gemotokrit ramkasiga o`rnatilib minutiga 3000 marta aylanadigan sentrifugada 3-5 min davomida aylantiriladi. Naychaning bo`limlariga qarab plazmasi bilan shaklli elementlarining nisbiy hajmi aniqlanadi. Normada shaklli elementlar qon hajmining 40-45 prosentini, plazma 55-60 prosentini tashkil etadi. Tekshirishda tajribalardan olingan natijalarni laboratoriya daftaringizga yozing.