Биология кафедраси тўйчиева Зиёда Абдихолиқ қизи

Денгиз аждари заҳари билан заҳарланиш клиникаси. Санчиқ ўрнида кучли оғриқ сезилади, қизаради, кейин эса лимфаденит ривожланади. Бу ўзгаризлар 2-3 кунгача сақланади ва аста-секинлик билан камаяди. Умумий интоксикация белгилари қисқа муддатга қон босимининг тушиши, тахикардия, ҳансираш кўринишида бўлади.
Денгиз ершлари Қора денгизда, Узоқ Шарқ ўлкаси қирғоғи бўйларида, Ўрат Ер денгизида ва Атлантика океанида кенг тарқалган бўлиб (Scorpaena porcus) нисбатан ҳавфли ҳисобланади. Бу балиқларнинг узунлиги 25 см атрофида, катта бошли, танаси қисман ён томонларидан сиқилган, кам ҳаракат бўлиб тош ва сув ўтлари орасида яшайди. Сузгич ўсимталари заҳарли, улар заҳарли безлар билан таъминланган. Денгиз ершларининг санчиғидан кейин дарҳол кучли оғриқ юзага келади. Ярачалар атрофи қизариб, шишиб кетади. Лимфангоит, лимфаденит рирожланади, 3 – 4 кундан кейин, заҳар теккан жой некрозга учрайди.
Заҳарлашишнинг давоси симптоматик.
Жинсий маҳсулотлари заҳарли бўлган балиқлар.
Ушбу балиқларга фугу балиғи, қоятишлилар, игнатанлилар, маринкалар, муреналар ва бошқалар киради. Фугу (Fetrodon vermicularis) еинч океанининг Япон қирғоқлари қисмида кенг тарқалган. Уни фақат жинсий маҳсулотларигина (увилдириғи) эмас, балки жигар ва қони ҳам заҳарли. Танаси қопламалардан ҳоли, яланғоч танаси ёрқин рангда бўлиб, устки қисми қорамтир, паст эса оқ рангда.
Игна танали (Diodon hystrix) балиқнинг ҳам жинсий маҳсулотлари, жигари ва қони заҳарли. Танаси қўнғир яшил рангда, узунлиги 35-50 см гача, шарсимон кўринишда бўлиб, ўткир тиғлар билан қуролланган. Шунинг учун игнатанли ёки типратикон балиқ деб аталади. Ўзига хос хусусиятларидан бири қорин томонидан катта қопчали ютқинга эгалиги, шунинг учун у ҳаво тўплаган пайтда кенгайиб, шар кўринишига эга бўлади.
Маринка (Schizothorax intermedius) узунлиги 30см гача, оғирлиги 500 гр гача борадиган балиқ, арконсимон шаклда қалин қопламли, қўнғир рангли, баъзан бир турлари эса қорамтир рангли бўлади. Гўшти жуда мазали, лекин увилдириғи, эркак жинсий безлари, қора рангли қорин пардаси жуда заҳарли.