Biologiya fani yo’nalishida fan olimpiadalarga o’quvchilarni tayyorlash bo’yicha

I variant.
1.
Ushbu rasmda ifodalangan mezonning nisbiyligi nimadan iborat?
A. Jinsiy dimorfizmning mavjudligi
B. Terak va tollarning chatishib nasl berishi
C. Karam va turpda 18 tadan xromosomaning mavjudligi
D. Qora kalamushlarda 38 va 42 ta xromosomaning bo’lishi
2. Ota-ona rangni yaxshi ajrata oladi, oilada daltonik o’g’il bor. Ushbu oila haqidagi noto’g’ri ma’lumotni aniqlang.
A. Farzandlarning 25%i kasal
B. O’g’il kasallik genini otadan olgan
C. O’g’il farzandlarning sog’lom tug’ilish ehtimoli 50%
D. O’g’il kasallik genini onadan olgan
3. Transgen o’simlik olish bilan bog’liq tushunchalarni to’g’ri ketma-ketlikda joylashtiring.
1.vektor konstruksiya 2.noyob gen 3.plazmid 4.transgen organizm 5.kallus to’qima 6.transgen hujayra
A. 1,2,3,4,5,6
B. 2,5,6,3,1,4
C. 2,3,1,6,4,5
D. 2,3,1,6,5,4
4. Avlodlar o’rtasidagi bog’lanish gametalar orqali namoyon bo’ladigan ko’payish usuli berilgan javobni toping.
A.partenogenez
B. shizogoniya
C.binar bo’linish
D.vegetativ ko’payish

5. DNK fargmentining 6/10 qismidan i-RNK sintezlandi. Agar DNK dagi jami nukleotidlar soni oqsildagi aminokislotalar sonidan 2700 taga farq qilsa, DNK dagi umumiy nukleotidlar soni qancha?

A. 1500 B. 3000 C. 900 D. 1800
6. EcoRI restriktazasi GAATTC nukleotidlar ketma-ketligini tanib, GA
nukleotidlari orasidagi bogʻlarni kesadi. Maxsus sharoitda 110,5 nm uzunlikdagi
DNK molekulasi EcoRI restriktazasi orqali A, B, C bo‘laklarga bo‘lindi. Hosil
bo‘lgan barcha DNK boʻlaklaridagi jami vodorod bog‘lar soni dastlabki DNK
molekalusidagi vodorod bogʻlar sonidan 2% ga kam. Agar nukleotidlar orasidagi
masofa 0,34 nm ekanligi maʼlum bo‘lsa, DNK bo‘laklari (A, B, C) tarkibidagi
vodorod bog‘larning nechtasi G va S nukleotidlari orasida joylashgan?
A. 800 B.450 C. 350 D.820

7. Translatsiya(a) va transkripsiya(b) jarayoniga xos xususiyatlarni aniqlang.

1.adenin ribonukleotidlarini uratsil ribonukleotidlariga mos kelishi 2.sitoplazmada borishi 3.yadroda borishi 4.timin dezoksiribonukleotidlarini adenin ribonukleotidlariga mos kelishi
5.i-RNK dagi irsiy axborot polipeptid zanjiradagi aminokislotalar izchilligiga ko`chirilishi
6.i-RNK polimeraza ishrokida kechadi 7,dezoksiribonukleotidlardagi axborotni ribonukleotidlarga ko`chirilishi
A) a-1,6,2 b-3,4,7 B)a-5,6,7 b-3,1,4 C)a-5,2,4 b-1,7,6 D) a-1,5,2 b-4,6,3
8. Diploid navli tog’olchaning changdonidagi dastlabki jinsiy hujayralar soni 76 ta bo’lib, ular meyoz va mitoz bo’lindi. Urug’lanishda spermiylarning 25%i qatnashgan bo’lsa, urug’lanishda ishtirok etgan tuxum hujayralardagi xromosomalar sonini aniqlang.
A.608
B.1216
C.304
D.2432
9. Hujayra qobig’i murein moddasidan iborat organizm uchun xos bo’lmagan fikrni aniqlang.
A. Ko’p hujayrali, ba’zan ipsimon yoki shoxlangan ,koloniyali organizmlar
B. Shakl jihatdan uch guruhga ajratiladi
C. Sporalari asosan shamol va suv yordamida tarqaladi
D. Ayrim xivchinli vakillarining o’lchami 0,1mmgacha yetishi mumkin

10. Ullotriksning jinssiz ko’payishi(a)……, laminariyaning jinssiz ko’payishi(b)………

yordamida amalga oshadi?

1. 
   a-zoospora, b-gameta
   
2. 
   a-zoospora, b-zoospora
   

C.a-izogameta b-zoospora
D. a-gameta, b-gameta
11. Meyoz bosqichlari uchun mos holatlarni belgilang. 1) profaza II; 2) anafaza I; 3) telofaza II; a) diploid to‘plamdagi xromosomalarda ikkitadan DNK bo‘ladi; b) gaploid to‘plamdagi xromosomalarda ikkitadan DNK bo‘ladi; c) gaploid to‘plamdagi xromosomalarda bittadan DNK bo‘ladi; d) diploid to‘plamdagi xromosomalarda bittadan DNK bo‘ladi
A) 1-a; 2-c; 3-d В) 1-a; 2-b; 3-d C) 1-b; 2-a; 3-c D) 1-c; 2-a; 3-b
12.Evolutsiyani isbotlashda solishtirma anatomiya fani dalillari berilgan qatorni aniqlang.
A) zirk va do’lani tikani o’zaro analogik, zirk va kaktus tikanlari o’zaro gomologik organ
B) umurtqali hayvonlarning embrionida Jabra yoriqlarning va ikki kamerali yurak bo’lishi
C) odam DNK molekulasi tuzilishi ichak tayoqchasi bakteriyasiga atigi 2 % o’xshashligi
D) martishkalar Afrikada tarqalgan bo’lib, Hindomolayda uchramaydi
13.

Tasvirlangan gametogenez bosqichi uchun xos bo’lmagan ma’lumotni aniqlang.
A.Interfaza kuzatiladi, hosil bo’lgan hujayralar diploid to’plamga ega
B.Interkinez amalga oshadi, hosil bo’lgan hujayralar gaploid to’plamga ega
C. Ikki marta meyoz kuzatiladi, ovogenezda oziq moddalar teng taqsimlanmaydi
D. Interkinez amalga oshadi, spermatogenezda sitoplazmadagi moddalar teng taqsimlanadi

14. Tulkining tovushqon bilan, oq ayiqning tyulen bilan oziqlanishi ekologiyaning qaysi bo’limida o’rganiladi?

A.demekologiya
B.sinekologiya
C.autekologiya
D.biogeotsenolgiya
15. Qirqquloqlarning sporofiti uchun xos bo‘lgan (a) va xos bo‘lmagan (b) javobni belgilang.
1) jinsiy bo‘g‘in hisoblanadi; 2) zigota hosil qiladi; 3) sporangiyga ega; 4) ildizpoyali
o‘simlik; 5) fotosintez qiladi; 6) poya-bargli o'simlik; 7) ko‘p hujayrali anteridiyga ega.
A) a-1,2 b-3,4,6
B) a-2,7 b-3,4
C) a-5,7 b-3,4
D) a-3,6 b-1,2
16. Urg‘ochilarida mitozning anafaza davrida hujayra qutblariga bir xil (a) va har xil (b) jinsiy xromosomalar tarqaladigan yirtqich organizmlarni belgilang. 1) kalxat; 2) qunduz; 3) qaldirg‘och; 4) tulki; 5) gepard; 6) qashqaldoq; 7) qarchig‘ay; 8) ukki
A) a-1, 6, 8; b-3, 4, 7 B) a-2, 4, 5; b-1, 7, 8
C) a-1, 3, 8; b-2, 6, 5 D) a-1, 7, 8; b-2, 4, 5
17. G.Xirzitum o’simligining urug’chi tumshuqchasiga 200 ta chang donasi kelib tushdi.Undan hosil bo’lgan spermiylarning 50%i urug’lanishda qatnashdi.O’simlikda hosil bo’lgan urug’ soni(a) va markaziy hujayrani urug’lantirgan spermiylar soni(b)ni aniqlang.
A. a-400, b-400
B. a-400, b-200
C. a-200, b-200
D. a-100, b-100
18. Qizil chuvalchang (a), rishta (b), exinokokk (c) mansub tipga xos xususiyatlarni aniqlang.
1.tana bo’shlig’i yoq 2.tana bo’shlig’I to’siqlar bilan ajralgan 3.tana bo’shlig’iga ega 4.tanasi ko’ndalang kesimi to’garak shaklda 5.tanasi yassi 6.tanasi bo’g’imlarga bo’lingan A. a-2,6; b-1,4; c-3,5
B. a-3,5; b-2,4; c-1,6
C. a-2,6; b-3,4; c-1,5
D. a-3,6; b-2,4; c-1,5

19. . Dengiz cho’chqalarida junining kaltaligi (A) uzunligi (a) ustidan dominantlik qiladi. Dengiz cho’chqalarining populyatsiyasida A gen uchrash chastotasi 60 %, a genniki esa 40 %. Populyatsiyada 3600 ta individ bo’lsa, nechtasining juni kalta gomozigota(1), nechtasining juni uzun(2), nechtasining juni kalta geterozigota(3) __________________________________________________________________________

20. O’roqsimon anemiya chala dominantlik holda irsiylanadi.gomozigota holda embrionallik davrida nobud bo’ladi.Geterozigota hollarda kasallik yengil kechadi.Kasallik yengil formali bo’lgan ota onalardan 3ta sog’lom bola tug’ilgan bo’lsa,jami nechta farzand tug’ilgan?_______________________________________________

21. Meyoz jarayonida xromosomalar to`plami holatlari qanday ketma-ketlikda namoyon bo`ladi? Tegishli raqamlarni ketma-ket yozing.

1) bir xromadidali xromosomalarning tetraploid to`plami;
2) bir xromadidali xromosomalarning diploid to`plami;
3) bir xromadidali xromosomalarning gaploid to`plami;
4) ikki xromadidali xromosomalarning diploid to`plami;
5) ikki xromadidali xromosomalarning gaploid to`plami.

22. Modifikatsion o’zgaruvchanlik uchun xarakterli bo’lmagan xususiyatlarni aniqlang.

1) guruhli xarakterga ega;
2) individual xarakterga ega;
3) o’zgaruvchanlik chegarasi genotip bilan belgilanadi;
4) reaksiya normasi bilan chegaralangan;
5) faqat fenotipning o’zgarishiga olib keladi;
6) fenotip va genotipning o’zgarishiga olib keladi;
7) bir xil yo'nalishda bo’ladi;
8) oqsillar tuzilishiga o'zgarishlar kiritadi
23.

Ushbu rasmda xromosomalardagi genlarning ketma-ketligi ko’rsatilgan. Bunga ko’ra xromosoma qanday mutatsiyaga uchragan_______________________________________
24. Bo’linish urchug’ini hosil qilishda ishtirok etadigan mikronaychalar tarkibiga kiradigan oqsil_____________________________________________________________________
25.
Ushbu rasmda mitozning qaysi bosqichi ifodalangan____________________