Xorazm viloyati Xonqa tumani 20-son maktabning biologiya fani o’qituvchisi Xajiyeva Mo’tabarning “Tuban o’simliklar” mavzusida tayyorlagan tagdimoti

Xorazm viloyati Xonqa tumani 20-son maktabning biologiya fani o’qituvchisi Xajiyeva Mo’tabarning “Tuban o’simliklar” mavzusida tayyorlagan tagdimoti.

Tuban o’simliklar

Reja :

1.Suvo’tlar.

2.Bir hujayrali suvo’tlar .

3.Ko’p hujayrali suvo’tlar.

Suvo’tlar

• Tuban o’simlik bo’lib,tanasi organlarga bo’linmaganligi sababli,qattana yoki tallom (organlarga bo’linmagan tana deyiladi.Barcha suvo’tlar xromatoforga ega.Xromatoforda pigment joylshgan bo’ladi. Suvo’tlar tarkibidagi
• pigment(rang beruvchi modda) turiga ko’ra qizil,yashil,qo’ng’ir,tilla rangli suvo’tlarga bo’linadi. Hozirgi kunda suvo’tlarning fanga ma’lum bo’lgan turlari 30000ga yaqin turi bor.

Bir
Bir
Ko’p
Ko’p
Xlorella
Xlorella
Ulotriks
Ulotriks
Suvo’tlar

Bir hujayrali suvo’tlar

Xlorella	xlamidomonada
sharsimon

Xlorella –sharsimon yashil suvo’t.Kosachasimon xro matoforida yashil xlorofil pigmenti joylashgan. Yorug’ lik ta’sirida xroma toforda organik moddalar ni sintez lab avtotrof oziq lanadi. Suvni kislorod bilan boyi tadi.Oqsilga boy bol ganligi sababli chorva mollari uchun ozuqa sifatida ishlatiladi.

• Xlamidomonada- yadro va qisqaruvchi vakuolga ega yashil suvo’t. Qizil ko’zchasi yorug’likni sezadi. Xivchinlari yor dami da yorug’likni seza di.Yorug’lik tomon hara katlanadi. Akvarium de vorida ham uchratish mumkin.Bu suvo’tdan ifloslangan suvhavza larini tozalashda foydalaniladi.

Ko’p hujayrali suvo’tlar

Ulotriks- xromotofori belbog’ shaklida joylashgan ko’p hujayrali yashil suvo’t.Rizoid orqali suv tubiga birikadi.Rizoid-yunoncha ildizga o’xshash degan ma’noni anglatadi.

jinssiz	jinsiy
To’rt xivchinli zoospora hosil qiladi. Zoospo ralar xivchinlari yorda mida suzib, uzoqroqqa bo’rib o’rnashadi.Undan yangi ulotriks ipi osib chiqadi.	Jinsiy ko’payishi ikki xivchinli izogametalar orqali amalga oshadi.Izogametalar bir-biriga o’xshaydi. Ikkita izogameta qo’shilib zigota hosil qiladi.Zigota qalin po’st bilan o’ralib tinim davrini o’taydi.Qulay sharoitida to’rtta hujayraga bo’linadi.Har bir hujayradan yangi ulotriks ipi rivojlanadi.

Spirogira-rizoidsiz ko’p hujayrali suvo’t.chuchuk suv havzalari yuzasida boshqa suvo’tlar bilan birga “baqa to’nlarni”hosil qiladi.Tallomi och yashil rangda,shilimshiq bilan o’ralgan.Xromatofori spiralsimon bural gan.Spirogira baliq va baqalarning harakati,suv oqimi ta’sirida tallom ining bo’laklarga bo’linishi natijasida ko’payadi.

Porfira

Laminariya

Qizil suvo’t bo’lib,tallomi bir qavat hujayradan iborat .Keng chetlari .Qattananing uzunligi bir metrdan oshadi. Rizoidi yordamida suv ostida birikib o’sadi. Dengizda uchraydi.Qizil rang beruvchi antotsian pigmenti bo’ladi. “Dengiz salati “deb ataladi.

Laminariya- ko’p hujayrali qo’ngir suvo’ti bo’lib,asosan, dengizda uchraaydi.Suvo’tning tanasi tasmasimon,rizoidi bilan suv tubiga birikib turadi.Tarkibida yod moddasi ko’p uchraydi. Istemol qilingni uchun “dengiz karami” deb ham ataladi.Suvo’tlar fotosintez qilishi tufayli suvni kislorod bilan ta’minlaydi, suv jonivorlari uchun ozuqa hisoblnadi.Ayrim dengiz suvo’tlaridan yod, brom olinadi.Xlorella va xlamidomonadadan suv havzalarini tozalashda foydalaniladi.

Sxemani to’ldiring

Bir hujayrali suvo’tlar
Ko’p hujyrli suvo’tlar

• Etiboringiz uchun rahmat