Biologiya 5 new indd

r.SSi„ Q e d u r tm _ u z
Ta'lim Markazi
B O TA N IK A
Z O O LOG IYA 
M IK O LO G IYA
FIZIO LO G IY A /
S IS T E M A T IK A
\ A N A TO M IYA
1 -ra s m . Biologiya fani sohalari.
mineral m o d d a la r mavjud. Ularning tuzilishi va o rg a n izm g a ta ’ sirini 
o ‘ rganish da bizga biologiya fani yord a m beradi.
T ib b iyo t s o h a sid a d o riv o r o ‘sim liklard an, ha yvonla r zaharidan 
foyd alan ib, turli kasalliklarni davolash m u m kin. Buning uchun 
d o riv o r o ‘sim liklarn i zah arlilaridan ajra ta olish, hayvon zaharlarini
5

---

kerakli m iq d o rd a ishlata olish m u him . Hozirgi kun da sha m ollash 
va asab sistem asi kasalliklarini d a vo la sh d a m u ta xa ssisla r to m o - 
nidan asalari zahari, q o ra q u rt zahari, ayniqsa, ilon zaharidan 
foyd alan iladi.
Odam do im o tashqi m u hitga ta ’ sir k o ‘ rsatib keladi. Masalan, 
tabiiy boyliklardan foydalanadi, ekinzorlarni s u g ‘ oradi, qurilish ma- 
teriali sifatida daraxtlarni kesadi, za ra rku nan dala rga qarshi dori se- 
padi. Biologiya fanini bilish orqali od am n ing ta b ia tg a salbiy ta ’ sirini 
kam aytirish, tabiiy boyliklardan oqilona foydalanish m um kin.
B i o l o g iy a f a n i n i n g r i v o j l a n i s h i g a h is s a q o ‘ s h g a n o ‘ z b e k
o l i m l a r i .
O ‘z b e k is to n d a bio lo g iya fanining 
rivojla nishiga his­
sa q o ‘ shgan o lim la rim iz ju d a k o ‘ p. Ju m la d a n , a k a d e m ik Yolqin 
X o lm a to vich T o ‘ ra q u lo v q a lq o n s im o n bez fao liyatini o ‘ rgangan. 
U osh tuzig a yod q o ‘ shish orqali bu q o q kasalligini oldini olish 
usulini ishlab ch iq q a n . A k a d e m ik J a h o n g ir H akim o vich H am id ov 
s ito lo g iya sohasining rivojlanishiga hissa q o ‘ shgan. J o ‘ ra Azim- 
boyevich M u sa ye v - a ka d e m ik, g e n e tik olim. D un yo d a birinchi 
b o ‘ lib g ‘ o ‘za kolleksiyasini yara tg a n . M uhsin N ab ixo n o vich Vali- 
x o n o v - b .f.d., p ro fe s s o r, g ‘ o ‘za fiziolog iyasini o ‘ rg ang an. M ash- 
hura E gam ovna M a vlo niy - aka d e m ik, m ik ro b io lo g iy a sohasini 
rivojla n tirish g a m u n o sib hissa q o ‘ shgan. O ‘ rta O siyoda ilk b o r sa- 
noat m ik ro o rg a n iz m la ri kolleksiyasini yaratdi. Jalo lid din Azim ovich 
A zim ov - aka d e m ik, z o o lo g iya so h a sid a hay- 
von parazitlarini o ‘ rg ang an. T o ‘ raxon Uzoqovna 
Rahim ova - p ro fe s s o r, b o ta n ik -e k o lo g olima. 
O ‘z b e k is to n d a g i c h o ‘ l va adir o ‘ sim liklarining 
e ko lo g iya sin i 
an iqlag an. 
O ‘ ktam 
Pratovich 
P ratov O ‘z b e kisto n
R esp ublikasi fan 
arbobi, 
b.f.d ., 
p ro fe s s o r, 
Turon 
Fanlar aka de m iya si 
a k a d e m ig i, 
b o ta n ika
fanining 
rivojlanishiga 
ulkan hissa q o ‘ shgan olim. Bu va b o s h q a ta- 
niqli o ‘zbe k olim lari o ‘z fan larin in g y e tu k m uta- 
xassislari b o ‘ lish bilan birga, k o ‘ plab s h o g ird la r 
y e tis h tiris h g a n , o ‘z sohalari b o ‘yicha k o ‘ plab il- 
miy m a qola la r, k ito b la r yozishgan.
edurtm_uz
J o ‘ ra
A z im b o y e v ic h
M u s a y e v
6

---

Q edurtm _uz
Aziz o ‘quvchi, siz ham yaxshi o ‘qisangiz, ilm -fa n g a qiziqsan- 
giz, shu olim larim iz singari ye tu k mutaxassis b o ‘ lib yetishishingiz, 
dunyo biologiya fani rivojlanishiga o ‘z hissangizni q o ‘shishingiz 
m u m kin lig ig a ish o n a m iz.
M u hsin
N a b ix o n o v ic h
V a lix o n o v