Biologiya 5 new indd

TUR
URUG‘
OILA
TURKUM
SINF
TIP
DUNYO
Hayvonlar sistematikasida tuzilishi o‘xshash organizmlar bitta 
turga kiradi. O‘xshash turlar birlashib urug‘ni, urug‘lar birlashib 
oilani, oila turkumni, turkumlar sinfni, sinflar esa tipni, tiplar hay-
vonot dunyosini tashkil qiladi (55-rasm). 
Qo‘ng‘ir ayiq va ilvirsning sistematik o‘rni quyidagicha bo‘ladi:
Qo‘ng‘ir ayiqning sistematik 
o‘rni
Ilvirsning sistematik o‘rni
Dunyo: Hayvonot
Tip: Xordalilar
Sinf: Sut emizuvchilar
Turkum: Yirtqichlar
Oila: Ayiqsimonlar
Urug‘: Ayiq
Tur: Qo‘ng‘ir ayiq
Dunyo: Hayvonot
Tip: Xordalilar
Sinf: Sut emizuvchilar
Turkum: Yirtqichlar
Oila: Mushuksimonlar
Urug‘: Bars
Tur: Ilvirs
http://eduportal.uz

---

62
• fauna
• sistematika
• qo‘ng‘ir ayiq
1. Fauna floradan qaysi belgilariga ko‘ra farq qiladi?
2. Hayvonlar tabiatda va inson hayotida qanday ahamiyatga 
ega?
3. Umurtqasiz hayvonlar qanday tiplarni o‘z ichiga oladi?
4. Umurtqali hayvonlar qanday sinflardan iborat?
5. Sistematik birliklarni ketma-ketlikda aytib bering.
Qo‘ng‘ir ayiqning sistematik o‘rnidan foydalanib, oq ayiqning 
sistematik o‘rnini yozing.
Oq ayiqning sistematik o‘rni
Dunyo: 
Tip: 
Sinf: 
Turkum: 
Oila: 
Urug‘: 
Tur: 
13-§. Umurtqasiz hayvonlar
Umurtqasiz hayvonlarda ichki skelet rivojlanmagan. Ular quyi-
dagi tiplarga bo‘linadi.
Sodda hayvonlar
tanasi bitta hujayradan iborat. Hujayrasida 
hazm qiluvchi va qisqaruvchi vakuola mavjud. Suvda erigan kislo-
rod bilan nafas oladi. Asosan, ikkiga bo‘linish usulida ko‘payadi. 
Amyobaning tanasi o‘zgaruvchan. Evglena yashil rangda bo‘lishi va 
fotosintez qilishi bilan o‘simliklarga o‘xshaydi, xivchinlari yordami-
da hayvonlarga o‘xshab erkin harakatlanadi. Tufelkaning ko‘rinishi 
tufli tag charmiga o‘xshaydi (56-rasm).
http://eduportal.uz

---

63
a