Biologiya (2) — копия cdr

D

eshifrlash jarayoni 

1-qadam. Matn bloklardan ajratiladi va quyidagi holatga keltiriladi:

AOVLVAXTFIOSB-SGSIOXIII*RAZ-T*

2-qadam. 6x5 jadvalga Shifrlangan matn gorizontaliga to’ldiriladi.

A

O

V

L

V

A

X

T

F

I

O

S

B

-

S

G

S

I

O

X

I

I

I

*

R

A

Z

-

T

*

3-qadam.  Jadvaldagi  matnni  ustun  bo’yicha  yozib  chiqiladi  va  ochiq  matnga  ega 

bo’linadi.

---

5

AXBOROT XAVFSIZLIGI VOSITASI

Bir martalik qayta qo‘yish usuli

Bir martalik qayta qo’yish usulining turg’unligi kattaroq bo’lib, bunga sabab uning 

kalit orqali Shifrlanishidadir. Oddiy o’rin almashtirish usulidan farqi Shundaki, jadvallar 

kalit so’zining o’lchamiga mos holatda quriladi. Masalan, Yuqoridagi “AXBOROT XAVFSI-

ZLIGI VOSITASI” jumlasini “MINORA” kalit so’zi orqali Shifrlab ko’ramiz.

1-qadam. Kalit so’zining uzunligi 6 ga teng bo’lgani uchun unga mos ravishda 6x5 

o’lchamli jadvaldan foydalanamiz. Kalit so’zidagi harflarni alfavitda qaysi birinchi kelishi-

ga qarab nomerlab chiqiladi.

M

I

N

O

R

A

3

2

4

5

6

1

A

O

V

L

V

A

X

T

F

I

O

S

B

_

S

G

S

I

O

X

I

I

I

*

R

A

Z

_

T

*

2-qadam. Kalit so’zining harflari tartib nomeriga qarab yozib chiqiladi va unga mos 

ustun ham Shu tartibda joylashtiriladi. Masalan, A harfi birinchi kelganligi sababli birinchi 

ustunga unga tegishli simvollar ustuni joylashtirilgan.

A

I

M

N

O

R

1

2

3

4

5

6

A

O

A

V

L

V

S

T

X

F

I

O

I

_

B

S

G

S

*

X

O

I

I

I

*

A

R

Z

_

T

3-qadam. Jadvaldagi harflarni qator bo’yicha yozib chiqiladi.

AOAVLVSTXFIOI-BSGS*XOIII*ARZ-T

4-qadam. Shifrmatn bloklarga ajratiladi. Blok uzunligini 3 deb olamiz.

AOA_VLV_STX_FIO_I-B_SGS_*XO_III_*AR_Z-T

---

6