Biologiya 17 14-04-2022. indd

Jihozlar: 
Lavlagi ildizmevasi, qaynab turgan suv, iliq suv, 
xona xaroratidagi suv, muzli suv, 4 ta kolba va pinset. 
Ishning borishi: 
1. Ildizmevani 4 bo’lakka bo’ling.
2. Pinset bilan ildizmevaning bitta bo’lagini olib, muzli suv 
solingan kolbaga tushiring. 
3. Kolbadagi jarayonni kuzating, natijani daftaringizga 
yozing.
4. Pinset bilan ildizmevaning ikkinchi bo’lagini olib, xona 
haroratidagi suv solingan kolbaga tushiring.
5. Kolbadagi jarayonni kuzating, natijani daftaringizga 
yozing.
6. Pinset bilan ildizmevaning uchinchi bo’lagini olib, iliq suv 
solingan kolbaga tushiring.
7. Kolbadagi jarayonni kuzating, natijani daftaringizga yozing.
8. Pinset bilan ildizmevaning uchinchi bo’lagini olib, qaynab turgan suv solingan kolbaga 
tushiring. 
Natijalar: 
№
Nima sodir bo‘ldi?
1
Muzli suv
2
Xona haroratidagi 
suv
3
Iliq suv
4
Qaynab turgan suv
Xulosa: 
suvning harorati hujayra plazmatik membranasiga qanday ta’sir qildi? 

---

50
Biologiya 10
2.5 YADRO
Tayanch bilimlarni sinang. 
Yadro qanday vazifalarni bajaradi?
Yadro
— barcha eukariot hujayralarning eng muhim organoidlaridan biri. Ko’pchilik 
hujayralarda yadro bitta bo’ladi.Lekin ayrim hujayralar ikki yadroli (infuzoriya tufelka) 
va ko’p yadroli (ayrim protistalar, ko’ndalang targ’il muskul hujayralarida) bo’lishi mum-
kin. Ayrim hujayralar voyaga yetganda yadrolar yo’qolib ketadi (eritrotsitlar). Hayvon 
hujayralarida odatda yadro hujayra markazida joylashgan bo’lsa, o’simlik hujayralarida 
vakuola hujayraning ko’p qismini egallaydi, shu sababli yadro hujayra chetida joylashib 
qoladi.
Yadroning tuzilishi va funksiyasi. 
Barcha eukariot hujayralarining yadrosi tuzilish 
jihatdan o’xshash bo’ladi. Yadro – yadro qobig’i, yadro shirasi, xromatin va yadrochadan 
tashkil topgan.