Biologik ob‟ektdan suv bug„i yordamida ajratib olinadigan zaharli moddalarni tahlil usullari. Formaldegid, sirka kislotasi, aseton ma'ruza rеjasi

Metabolizmi. Organizmda sirka kislotasi metabolitlanib, atsetaldegid, etil spirti va qisman SO₂ hosil qiladi.

Uchuvchanligi uchun turli ob‘ekt tarkibidan suv bug‗i yordamida haydab ajratiladi. Ob‘ektda sirka kislota ko‗p miqdorda bo‗lganda distillyatdan xarakterli sirka kislotasi hidi kelib turadi. Inson organizmida biokimyoviy faoliyat natijasida oz miqdorda sirka kislotasi hosil bo‗ladi.

Ob‘ektdan ajratib olishda uni haydash, erkin bog‗lanmagan sirka kislotasini aniqlash imkonini beradi. Organizmda hosil qilgan tuzlarini aniqlash uchun ob‘ekt muhiti 2,5-3,0 bo‗lguncha 10% sulfat kislota eritmasidan qo‗shib nordonlashtirilib so‗ng haydaladi.

Har ikkala vaziyatda ham sirka kislotasini uchib ketib yo‗qolishini oldini olish uchun distillyat 0,1n ishqor eritmasi saqlagan idishga to‗liq ajratib olinguncha haydaladi. Distillyat aniq hajmga etkazilib, teng ikki qismga bo‗linadi. Bir qismi miqdor tahlili uchun qoldiriladi. Boshqa qismi esa atsetat ionini aniqlash uchun sarflanadi. Buning uchun uni suv hammomida qurigunga qadar porlatiladi.

Chinligini aniqlash.

256. 
     emir (III) xloridi bilan reaksiyasi. Sirka kislota neytrallangandan so‗ng porlatib olingan qoldiqni bir qismiga temir (III)- xlorid reaktividan qo‗shilsa qizil rangli mahsulot hosil bo‗lib, qizdirish natijasida qo‗ng‗ir – rangga o‗tadi:
     

Fe(СН₃СOO)₃ + 2Н₂O Fe(OН)₂(СН₃СOO) + 2СН₃СOOН Reaksiya sezgirligi 0,5 mg sirka kislotaga teng.

1. 
   Lantan nitrati va yod bilan reaksiyasi. Qoldiqning bir qismiga lantan nitrati, yodni spirtli eritmasi va ammiak qo‗shilsa, to‗q ko‗k rang yoki shu rangdagi cho‗kma hosil bo‗ladi.
   

2. 
   Indigo bo‘yog‘ini hosil qilish. Qoldiqqa kalsiy tuzlari qo‗shib qizdirilsa atseton hosil bo‗ladi. Undan indigo bo‗yog‗i hosil qilish mumkin. (reaksiyasi kimyoviy tenglamasi atseton tahlilida berilgan).
   

3. 
   Sirka – etil efirini hosil qilish reaksiyasi. Qoldiqni etil spirt va konsentrlangan sulfat kislota ishtirokida qizdirish natijasida xarakterli hidga ega bo‗lgan sirka etil efiri hosil bo‗ladi
   

(reaksiya kimyoviy tenglamasi etil spirtini tahlilida berilgan). Reaksiya sezgirligi 5 mg sirka kislotaga teng.

4. 
   Sirka-amil efirini hosil qilish reaksiyasi. Qoldiqni amil spirti va konsentrlangan sulfat kislotasi ishtirokida qizdirilsa, nok essensiyasi (sirka-amil efiri) hidi seziladi.