Biologik ob‟ektdan suv bug„i yordamida ajratib olinadigan zaharli moddalarni tahlil usullari. Formaldegid, sirka kislotasi, aseton ma'ruza rеjasi

CHinligini aniqlash. Atseton borligini bilish uchun quyidagi reaksiyalardan faydalaniladi:

0. 
   Yodoform hosil qilish reaksiyasi. Aseton, xuddi etil spirti kabi, yodning ishqorli eritmasi bilan juda oson reaksiyaga kirishib, yodoform hosil qiladi:
   

I₂ + 2NaOH NaI + NaOI + H₂O

O

CH

C

CH

+

3NaOI

CI C

+ 3NaOH

3

3

3

CH3

^O O

O

CI3C

+

NaOH

CI3H + NaOC

CH

CH3

3

Reaksiya garchi juda sezgir bo‗lsada, atseton uchun xarakterli emas, chunki etil spirti, sut kislota kabi moddalar ham bu reaksiyani beradi.

1. 
   Natriy nitroprussidi bilan reaksiyasi. Atseton ishqor ishtirokida natriy nitroprussid Na₂[Fe(CN)₅NO] bilan qizil-binafsha rang hosil qiladi. Bu reaksiya ham atseton uchun xarakterli emas, chunki unga sirka kislota aldegidi, metiletilketon, atsetofenon, atsetilatseton, diatsetil va boshqa shunga o‗xshash moddalar halal beradi:
   

CH₃-CO-CH₃+Na₂[Fe(CN)₅NO]+2NaOH→
→Na₄[Fe(CN)₅ON=CH-CO-CH₃]+2H₂O

1. 
   Furfurol bilan reaksiyasi. Tekshiriluvchi distillyatga furfurolni etil spirtidagi eritmasi
   

(vanilin yoki salitsil aldegidi) va ishqor qo‗shib aralashtirilgach, bir ozdan so‗ng konsentrlangan xlorid kislotasi qo‗shilganda atseton bo‗lsa qizil rang hosil bo‗ladi.

2

O

+ CH3COCH3

H

C

O

C CHCO C

C

O

H

H

O

4. o-Nitrobenzaldegid bilan reaksiyasi. Tekshiriluvchi distillyatga

o-nitrobenzaldegidni 2

n ishqordagi to‗yingan eritmasidan qo‗shilsa, atseton bor bo‗lgan holda ko‗k rang (indigo) hosil bo‗ladi:

		NO2		NO2			H	O
O						O		C
			2				N
CH3 C CH3	+			CH		C CH3
		O			2		C
				C				N
		C H
			H	OH			O	H

Distillyatda atseton miqdori kam bo‗lsa reaksiya sekin boradi. Bunday holda avval sariq rang, so‗ng sariq-yashil va yashil-ko‗k rang hosil bo‗ladi. Indigo xloroformda yaxshi eriydi va organik qatlam ko‗k rangga bo‗yaladi.

1. 
   GSX usulda aniqlash. Atsetonni alanga ionizatsion detektorli xromatograf yordamida ushlanish parametrlari bo‗yicha GSX aniqlash mumkin.
   

Miqdorini aniqlash. GSX usulda amalga oshiriladi.