Biologik faol moddalar texnologiyasi

Oqsil strukturasi
Tirik organizmlarda oqsillarning aminokislota tarkibi genetik kod orqali belgilanadi, oqsillar 
sintezida ko‗p xollarda 20 ta stadart aminokislotalar qatnashadi. 
Aminokislotalarning 
bir chiziqda zanjir bo‗ylab birikishida oqsillarning chiziqli 
makromolekulasi hosil bo‗ladi.
- peptid bog‗i; 
- ikkilamchi struktura (α-spiral); 
- uchlamchi struktura; 
- to‗rtlamchi struktura
. 
Strukturani hosil qiluvchi oqsillar (fibrillyar oqsillar) 
Struktura oqsillari hujayra va to‗qimalarni shakli va turg‗unligini ta‘minlashga javob beradilar. 
Sitoskeletning struktura oqsillari, bu oqsillarni armaturaga o‗xshatish mumkin, xujayralar va 
ko‗pgina organoidlarni shaklni ta‘minlaydi va xujayra shaklini o‗zgarishida ishtirok etadilar. 
Kollagen va elastin – biriktiruvchi to‗qimaning (masalan tog‗ay to‗qimasi) xujayralararo 
moddasining asosiy komponenti hisobalanadi. YAna bir struktura oqsili keratindan soch, tirnoqlar, 
qushlar patlari va ba‘zi dengiz jonvorlarining rakovinalari hosil bo‗ladi. 
Katalitik funksiyasi (fermentativ) 
 
Fermentlar
– oqsil tabiatli bo‗lib, spetsifik katalitik hususiyatlarga egadir. 

---

80 
Fermentlar murakkab molekulalarning parchalanishini (katabolizm) va ularning sintezini 
(anabolizm) amalga oshiradi. SHu bilan birga DNK replikatsiyasi va reparatsiyasini, va RNK 
matritsali sintezini amalga oshiradi.
Fermentlar asosan bir necha ming aminokislota qoldiqlaridan tashkil topgan bo‗ladi, ularning 
kichik soxasi bilan substrat o‗zaro ta‘sirga kirishadi. Undan ham kichik sohasi o‗rtacha 3-4 ta 
aminokislota qoldig‗idan iborat bo‗lgan qism to‗g‗ridan – to‗g‗ri kataliz jarayonida ishtirok etadi. 
Ferment molekulasining bir qismi substrat bilan bog‗lanishni va kataliz jarayonini amalga oshiradi, 
fermentning bu sohasi