Biologik faol moddalar texnologiyasi

kimyoviy 
sintez 
(tabiiy 
antibiotiklarning 
sintetik 
analoglarini 
olish, 
masalan 
xloramfenikol/levomitsetin). 
ANTIBIOTIKLAR OLINISHING TEXNOLOGIK SXEMASI
Antibiotiklarni olinishini texnologik jarayoni muvofiq uskunalarda va ma‘lum bir bosqichlarni 
ketma-ketligida amalga oshiriladi:
- ekish materialini o‗stirish va antibiotiklar biosintezi (fermentatsiya); 
-
kultural suyuqlikni birlamchi qayta ishlash; 
-
filtrlash; 
-
ajratish va kimyoviy tozalash jarayoni (ekstraksiya, ion almashinuv va cho‗ktirish usullari); 
-
tayyor dori shakllarini tayyorlash; 
-
qadoqlash. 
Boshlang‗ich texnologik jarayonlar kolbalarda va fermentyorlarda ekish materialini o‗stirish 
jarayonlarini o‗z ichiga oladi (produtsent). O‗stirilgan sanoat shtammi uning keyingi boyitilishini 
nazarda tutgan xolda mahsus apparatlar – inokulyatorlarga olib o‗tiladi.
Zamburug‗lar va bakteriyalarni o‗stirish jarayoni qat‘iy, ma‘lum sharoitlarda olib boriladi (isitish 
va sovutish, havo uzatilishi, biomassani aralashtirish). 
Ekish materialini tayyorlash 
Ekish materialini olish antibiotiklarni olinishining biotexnologik usulining siklida eng muhim 
bosqichlardan hisoblanadi. Ekish materialining miqdori va sifatiga qarab, kulturani va antibiotikni 
fermenterda rivojlanishi belgilanadi. Antibiotik produtsenti odatda, tarkibi bo‗yicha boy va 
mikroorganizmlarning yuqori fiziologik faolligini ta‘minlab beradigan muhitlarda olib boriladi. Ekish 
materialini tayyorlash ko‗p bosqichli jarayondir.
Mikroorganizmlarni avval probirkalarda 
agarozalangan muhitlarda o‗stiriladi, so‗ng 
probirkalardan ekish materiali suyuq muhitli kolbalarga olib o‗tiladi va har bir generatsiya uchun 3a, 
3b alohida kolbalarda 23 sutka davomida o‗stiriladi. Ikkinchi generatsiya kolbasidagi kulturasidan 
kichik inokulyatorga (10l) ekish amalga oshiriladi 4, shundan so‗ng yaxshi rivojlangan kultura 
nisbatan yirik inokulyatorga olib o‗tiladi 5 (100 500l), shu erdan asosiy fermentyorga asosiy ekish 
amalga oshiriladi. Asosiy fermentyorga ekish uchun ekish materialining (inokulyatning) 5 dan to 10 
hajmi foydalaniladi. Biroq, penitsilli olish uchun bug‗doy va guruch kepagida o‗stirilgan 
zamburug‗ning sporali materiali darhol inokulyatorga o‗tkaziladi.