Biologik faol moddalar texnologiyasi

AMINOKISLOTLARNING BIOSINTEZI
Aminokislotalarni olisha fermentlarni produtsentlarini ishlatish va ikkilamchi metabolitlarni 
ajratishga qaratilgan. Avvalam boshlang‗ich kultura agar li muhitda kolbalar ko‗paytiriladi, keyin 

---

75 
suyuq muhitlarda kolbalarda, inokulyatorlarda (tashuvchi, muhit yaratuvchi) va ekiladigan 
apparatlarda, va so‗ngra asosiy fermentatorlarda boradi.
Kultura suyuqlikka ishlov berish va aminokislotalarni ajratish antibiotiklarni olish sxemasi 
bo‗yicha olib boriladi. Tayyor mahsulotning toza kristallari vakuum ostida quritaladi va qadoqlanadi.
3.1 AMINOKISLOTALARNING OLINISHINING BIR BOSQICHLI USULI.
Aminokislotalar ikki xil usulda olinadi: bir bosqichli va ikki bosqichli usullar. 
Birinchi usulda masalan, mutantli poliauksotrof shtamm - aminokislotaning produtsenti optimal 
muhitda tayyorlanadi. Ohirgi mahsulot kultural suyuqlikda hosil bo‗ladi. 
3.2 AMINOKISLOTALAR OLINISHNING IKKI BOSQICHLI USULI
Bunda mikrob-produtsent xosil bo‗ladigan va sintezlanadigan muhitda olinadi. 
Agar biosintez fermentlari xujayra ichida to‗plansa, bunday xolda ular birinchi bosqichda 
xujayralari separatsiya qilinadi, buziladi va xujayra sharbati olinadi.
AMINOKISLOTALARNI IMMOBILLANGAN FERMENT VA XUJAYRALAR 
YORDAMIDA OLISH 
Bu usulni iqtisodiy samaradorligi yuqori bo‗lib, L - aspargin kislotasini fumar va ammiakdan 
olishga asoslangan. Immobillangan xujayralar sifatida E. coli yoki Pseudomonas aeruginosa ishlatiladi, 
ular aspartazali faollikga ega bo‗lishi kerak. 
Aspartaza reaksiyani katalizlaydi va ammiakni fumar kislotasiga ulaydi. Immobillangan 
ferment o‗zining faolligini 2 -2,5 xafta va undan ortiq saqlaydi. 
AMINOKISLOTALARNI SANOAT USULLARIDA SINTEZLASH
Aminokislotlarni sanoatda olish usullari 2 xil: mikrobiologik va kimyoviy usullari.