Biologik faol moddalar texnologiyasi

1.10-rasm. Caenorhabditiselegans 
1.11-rasm. Arabidopsisthaliana 

---

13 
1.13-rasm. Geni o‘qilgan organizmlar
ODAM GENOMINI TO‗LIQ O‗QIB CHIQISH UCHUN QANCHA MABLAG‗ KERAK ? 
 
 
 
 
 
 
1.1-jadval 
Ulkan ilmiy va texnologik rivojlanish 
Qilingan ishlar 
avval o‗tmishda 
hozirda 
muddati 
>3650 kun
3 kun 
xarajatlari 
3 000 000 000 $
2 000 $ 
ishtirokchilar 
YUzlab laboratoriyalar 
bir kishi 
sifati 
1 ta o‗qiladi 
100 o‗qiydi 
 
TIBBIYOTDA BIOTEXNOLOGIYA 
Tibbiyotda biotexnologiya vositalari va metodlari turli kasalliklarni erta tashxis qo‗yish va 
davolash uchun mo‗ljallangan yangi biologik faol moddalar va dorilarni yaratishda muhim rol 
o‗ynaydi. 
•
Monoklonal antitelolar turli kasalliklarni tashxis qo‗yish va davolash uchun noyob reagentlar
sifatida ishlatiladi.
•
Farmatsevtika bozoriga chiqishga tayyor,
•
uy hayvonlar sutlaridan olinadigan
•
terapevtik oqsillar 
1.2-jadval 
Maxsulot
Kompaniya
Olinadigan 
hayvon manbasi
Tayyorgarlik 
darajasi
ATryn, odamning 
rekombinant anti-trombin 
III 
GTC Biotherapeutics 
Echki 
ES da bozorga 
chiqish arafasida 
AQSHda 3 faza 
tekshiruvda 
S1 esteraznыy ingibitor 
Rnarming 
Quyon 
3 faza tekshiruvda 
MM-093 (AFP), alfa-
fetoprotein 
Merrimack and GTC 
Biotherapeutics 
Echki 
2 faza tekshiruvda 
Alfa-glyukozidaza 
Rnarming 
quyon 
Klinik tek. qadar 
Odamning o‗sish 
gormoni 
BioSidus 
sigir 
Klinik tek. qadar 
Albumin 
GTC Biotherapeutics 
sigir 
Klinik tek. qadar 
Fibrinogen 
Rnarming 
sigir 
Klinik tek. qadar 
Kollagen 
Rnarming 
sigir 
Klinik tek. qadar 
1.14-rasm. Sekvinatorlar 

---

14 
Alfa-1-antitripsin 
Rnarming 
sigir 
Klinik tek. qadar 
Laktoferrin 
GTC Biotherapeutics 
echki 
Klinik tek. qadar 
Malyariya vaksinasi 
GTC Biotherapeutics 
echki 
Klinik tek. qadar 
CD 137 (4–1BB) MAb, 
monoklo-nal antitela 
GTC Biotherapeutics 
echki 
Klinik tek. qadar 
Biotexnologik izlanishlar faoliyati tufayli SARATON va OITS kabi jiddiy kasalliklarni
davolashning zamonaviy usullari ishlab chiqilmoqda. Statistik ma‘lumotlarga ko‗ra bu usullar 
bemorlar hayotini uzaytirish imkonini berishi aniqlangan. Antibiotiklar – yuqori fiziologik faollikka 
ega bo‗lib, ma‘lum guruh mikroorganizmlar, rak va boshqa kasalliklarning rivojlanishiga tanlab ta‘sir 
etib rivojlanishini to‗xtatadi. Ularning turi 5000 dan oshiq bo‗lib , ayrimlari terapevtik ishlarga tavsiya 
qilingan. Biotexnologiyaning yangi yo‗nalishi qimmatbaho garmonal preparatlarni sintez qilish 
hisoblanadi. 
 
QISHLOQ XO‗JALIGIDA BIOTEXNOLOGIYA 
Qishloq xo‗jaligida biotexnologiya quyidagi maqsadlarda ishlatiladi: 
•
Yuqori hosildorlik olishda;
•
Patogen bakteriyalar, zamburug‗lar va viruslarga qarshilik ko‗rsatishda;
•
Noqulay tabiiy sharoitlarda yashash qobiliyatini (sovuq va qurg‗oqchilik) oshirishda;
•
Hashoratlarga chidamlilikda, 
•
Yovvoyi o‗tlar 
•
Nematodalar kabi zararkunandalarga qarshi kurashda;
•
Er yuzida insonlarning soni jadallik bilan ortayotgan bir vaqtda oziq-ovqatga bo‗lgan talabni 
qondirish, o‗simlikshunoslik va chorvachilikning samaradorligini oshirish kerak, shuning uchun
biotexnologiyani asosiy e‘tibori shu muammoga qaratilgan.