Biokimyo pmd

48-rasm.  Na, K-ATFaza ta‘sirining molekula mexanizmi.

---

178

Ca-ATF-aza – ko‘pgina hujayralarninig membranalarida Ca

+

ionlarni ATF energiyasi hisobiga konsentratsiya gradiyenti qarshisiga

olib o‘tadigan Ca-ATF-aza mavjud. Sarko‘plazmatik retikulumda Ca-

ATF-aza membrananing barcha oqsillarining yarmidan ko‘ra ko‘prog‘ini

tashkil etadi, u muskul tolasi qisqarishi – bo‘shashuvi siklini idora etib

turadigan mexanizmining bir qismidir. H

+

-ATF-azalar, vodorod ionlarini

membrana orqali haydab o‘tkazib beradi. Ayni vaqtda protonlar

konsentratsiyalari farqi (Ph – farqi) ham, elektr potensiallari farqi ham

yuzaga keladi. Ular jam bo‘lib proton elektrokimyoviy potensialini hosil

qiladi. H

+

-ATF-aza ishi hisobiga hujayraning ba’zi bo‘limlarida kislotali

muhit yuzaga keladi (masalan: lizosomalarda, buyrak usti bezlari miya

qismida xromofin hujayralarning sekretor granulalarida).