Biokimyo pmd

4-jadval

Ba’zi oqsillarning izoelektrik nuqtasi

Pepsin

                    1,0

Tuxum albumini

                    4,6

Ureaza

                    5,0

Gemoglobin

                    6,8

Mioglobin

                    7,0

Ximotripsinogen

                    9,5

Sitoxromoksidaza

                   10,65

Lizotsim

                   11,0

Oqsillar kimyosida «oqsillar izoion nuqtasi» degan tushuncha bor.

Oqsil eritmasi molekulasidagi ionlangan aminokislota qoldiqlari va suv

dissotsiatsiyalanishidan hosil bo‘lgan ionlardan boshqa ionlarni

saqlamasa oqsil eritmasi izoion deb ataladi. Oqsilni boshqa ionlardan

tozalash uchun uni anion va kation almashinuvchi kolonkalardan

o‘tkaziladi. Ushbu oqsilning izoion nuqtasi deb shu oqsil izoion

eritmasining pHiga aytiladi: [H]

+

+ [P]Z=[OH]

-

, bunda [P]- oqsil molyar

konsentratsiyasi, Z – molekulaning o‘rtacha zaryadi. Bu tenglamaga

ko‘ra, oqsilning izoion nuqtasi uning konsentratsiyasiga bog‘liq.

Oqsillar zaryadiga qarab elektr maydonida turli qutblarga

harakatlanishiga  elektrofez deyiladi. Elektrofez yordamida oqsillar

aralashmasidagi oqsillarni (aminokislotlarni) bir-biridan ajratish

mumkin.

Eritmadagi oqsil molekulalari neytral bo‘lsa tuzlarning yuqori

konsentratsiyali eritmalari ta’sirida o‘zining suv qobig‘ini yo‘qotib

cho‘kmaga tushiriladi. Hosil bo‘lgan cho‘kmani toza erituvchida yarim

o‘tkazgich membrana orqali ajratib olish mumkin va shundan so‘ng

tuzdan ajralgan oqsil qaytadan eriydi.

Tuzlar eritmasi ta’sirida oqsillarning cho‘kishini ularni tuzlanishi

deyiladi. Tuzlar yordamida oqsillar cho‘ktirilganda oqsillarni fizik va

biologik xossalari saqlanib qoladi. Shu xossasidan foydalanib

aralashmalardan toza holda oqsillarni ajratib olinadi. Albuminlar

ammoniy sulfat tuzining to‘la to‘yingan eritmasida cho‘kmaga tushadi.

Globulinlar esa yarim to‘yingan ammoniy sulfat eritmasida cho‘kadi.

Tuzlash usuli bilan oqsillar fraksiyalarini ajratib olish farmatsiya

sanoatida keng qo‘llanadi.

---

19