Biokimyo pmd

Qon ivishi

Qonning ivishi molekulyar mexanizmiga bag‘ishlangan birinchi

nazariya 1872-yilda A.A. Shmidt tomonidan yaratilgan bo‘lib, unga

ko‘ra qon ivishi fermentativ jarayondir. Bu jarayonda uch omil –

fibrinogen, fibrinoplastik omil, trombin ishtirok etadi. Trombin ta’sirida

dastlabki ikkita omil birikishidan fibrin hosil bo‘ladi. Tomirdagi qon

tarkibida tromb bo‘lmagani uchun ivimaydi. Keyinchalik Shmidt

shogirdlari, jumladan, Moravits va uning o‘quvchilari, tomonidan fibrin

o‘tmishdoshi fibrinogen, trombin o‘tmishdoshi protrombin ekani va qon

ivishida trombotsit trombokinazasi, Ca ionlari ham ishtirok etishi

aniqlandi.

Shmidt va Moravits nomi bilan bog‘liq bo‘lgan qon ivish

mexanizmini tushuntiruvchi fermentativ nazariya quyidagicha

ifodalanadi.

---

375

Hozirgi zamon tasavvuriga ko‘ra qon ivishida plazma, trombotsit

va to‘qima komponentlari ishtirok etadi. Ularni qon ivish omillari deb

ataladi.