Biokimyo pmd

86-rasm.  Gipotalamo-gipofizar tizimi

Gipofiz gormonlari

Gipofizda oqsil va peptid tabiatiga ega bo‘lgan qator biologik faol

gormonlar sintezlanadi. Sintezlanish joyiga ko‘ra, gipofizning oldingi,

orqa va orta bolagining gormonlari tafovut qilinadi.

Adenogipofiz (gipofiz oldingi bo‘lagining) gormonlari

Adenogipofizda tropgormonlar hosil bo‘lib, qonga o‘tgandan so‘ng

tegishli periferik endokrin bezlardan zarur bo‘lgan gormonlar hosil

bo‘lishini ta’minlaydi. Gormon esa a‘zo va to‘qimalarda yaxlit

organizmning tegishli kimyoviy va fiziologik javob reaksiyasini keltirib

---

333

chiqaradi. Oqsil va peptid tabiatli gormonlar uchun hujayralar sathida

maxsus retseptorlar (glikoprotein va gangliozidlarning uglevod

parchalari) mavjud bo‘lib, gormonlar shu retseptorlar orqali maxsus

biokimyoviy o‘zgarishlarni amalga oshiradi. Steroid gormonlarning

retseptorlari esa sitoplazma va yadroda joylashgandir.

Quyidagi jadvalda gipofizning oldingi bo‘lagi gormonlari, ularning

molekulyar og‘irligi hamda gormonlar yetishmasligi va ortiqcha hosil

bo‘lishida rivojlanadigan asosiy sindromlar keltirilgan: