«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика илмий-амалий анжумани

«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика онлайн илмий-амалий анжумани
Гулистон 2020 й. 17-18 апрель
391 
КЎП ЙИЛЛИК МАНЗАРАЛИ ГУЛЛАРНИНГ ЎСИШИ ВА 
РИВОЖЛАНИШИГА БИОТИК ВА АБИОТИК ОМИЛЛАРНИНГ 
ТАЪСИРИ 
Эшқувватов А.К.- катта ўқитувчи, б.ф.ф.д.(PhD)., Насимова М., талаба 
Гулистон давлат университети 
Ўзбекистон табиати хилма-хил бўлиб, 4500 га яқин ўсимлик турлари 
ўсади Шунга қарамай бошқа мамлакатлардан келтирилган ўсимликлар турли 
интродукция шароитларида ўстирилиб, уларнинг биоэкологик хусусиятлари 
ўрганилмоқда ва республикамиз флораси янада бойитилмоқда [1]. 
Республикамиз мустақилликка эришганидан буён шаҳарларимизни 
кўкаламзорлаштиришга катта эътибор берилмоқда. Буни кўкаламзорлаштириш 
мақсадида экиладиган манзарали дарахт, бута ва гул турлари сонининг ошиб 
бораётганлигидан, замонавий иншоотлар олдида улардан фойдаланиб 
композициялар яратилаётганлигидан, йилнинг қайси фасли бўлишидан қатъий 
назар шаҳар кўчаларида яшиллик ҳукм сураётганлигидан яққол кўриш мумкин 
[2].
Гулистон шароитида кўкаламзорлаштиришда қўлланиладиган ва шу 
шароит учун истиқболли ҳисобланган кўп йиллик манзарали гуллар 
ассортименти жуда кам эди. Охирги йилларда Гулистон шаҳрини 
кўкаламзорлаштиришда қўлланиладиган манзарали кўп йиллик гуллар 
ассортименти сезиларли даражада ошди. Кўкаламзорлаштиришда шойигул, 
хризантема ва шу сингари кўп йиллик манзарали гуллардан самарали 
фойдаланилмоқда. Шунингдек, кўплаб манзарали гуллар интродукцион 
синовдан ўтказилмоқда ва улар орасидан Гулистон шаҳри учун истиқболлилари 
танлаб олинмоқда. 
Янги манзарали гулларни кўкаламзорлаштиришга киритишдан аввал улар 
учун оптимал бўлган шароит аниқланади, агротехникаси ишлаб чиқилади. 
Шунингдек, улардан кўп миқдорда экиш материалини олиш йўллари 
ўрганилади. 
Интродусентларнинг ўсиб ривожланишига янги жойнинг нафақат 
иқлими, балки худуднинг тупроқ шароити, хусусан, унинг кимёвий таркиби, 
физикавий хусусиятлари структураси, ундаги гумус ва элементлар миқдори 
таъсир кўрсатади. Тупроқдаги гумус миқдорининг кўп ёки камлиги ўсимлик 
ривожланишига 
таъсир 
кўрсатадиган 
ягона 
тупроқ 
омили 
бўлиб 
ҳисобланмайди. 
Ўсимликка 
тупроқнинг 
механик 
таркиби, 
ундаги 
микроорганизмлар, макро ва микроелементлар миқдори ва бошқалар ҳам 
таъсир кўрсатади [3]. 

---