«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика илмий-амалий анжумани

«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика онлайн илмий-амалий анжумани
Гулистон 2020 й. 17-18 апрель
286 
qalin, 6 oygacha saqlanadi. Asosan Toshkent, Andijon, Surxondaryo viloyatlarida 
tarqalgan. 
Oq dona
(shirin anor ) anori navi ham jaydari nav hisoblanib, mevasi 250-
350 gr ayrimlari 500-600 gr bo`ladi. Mazasi shirin. Sharbati pushti, tarkibida 19-21% 
qand moddasi bor. Tupi 25-30 kg hosil beradi. Po`sti yupqa yoki o`rtacha qalinlikda 
bo`ladi. Saqlanish muddati 2-3 oygacha boradi, deyarli barcha viloyatlarda 
yetishtiriladi. 
Sirdaryo viloyati sharoitida anor ko`chatlarini ekishda bir qator ishlar amalga 
oshiriladi. Jumladan tuproqni go`ng, chirindi, fosforli, kaliyli va azotli o`g`itlar bilan 
boyitib borish zarur. Ko`chatlarni ekish mart oylarida amalga oshirilishi kerak. 
Ko`chatni ekish uchun 50x50 sm bo`lgan chuqurchalar tayyorlanadi. So`ngra 
chuqurchaga go`ng solinib 1:1 nisbatda aralashtiriladi. Ko`chat chuqurchaga qo`yilib, 
ustidan tuproq tortiladi. Ko`chatlar tuproq namligiga qarab sug`orilib turiladi. 
Ko`chatlar ekilganidan so`ng ham maxsus parvarish ostida bo`lishi lozim. Jumladan, 
ko`chatlar tuproqqa o`tkazilgandan so`ng, birinchi yildan boshlab 30-40sm 
balandlikda 4-5ta asosiy shox qoldirib, past bo`yli daraxt ko`rinishida yoki 3-4ta 
asosiy shox qoldirib, butasimon shakl berib o`stiriladi. Har yili qurigan, nimjon 
rivojlangan, eskirgan, o`zak novdalar kesib turiladi. Vegetatsiya davrida 6-10 marta 
sug`oriladi, qator oralari yumshatiladi, begona o`tlardan tozalanadi va oziqlantirib 
turiladi. 
Shuningdek biz anor o`simligini yetishtirar ekanmiz eng avvalo uni turli xil 
kasalliklarga moyil ekanligini ham hisobga olish lozimdir. Kasallik butun dalaga 
tarqalsa u bilan kurashish juda mushkul bo`ladi shu sababli kasallik boshlanmasidan 
oldin unga qarshi chora tadbirlar amalga oshirilishi kerak. Anor ko`chatlarini to`g`ri 
yetishtirishda eng avvalo ularni yaxshi parvarishlash va tuproqning suv 
o`tkazuvchanligini yaxshilash muhim axmiyatga ega bo`lib ular bog`dagi havoni 
to`gri aylanishiga yordam beradi. Nomaqbul vaziyatlar, masalan, tuproqning 
noto`g`ri tayyorlanishi, noto`g`ri o`g`itlash va sug`orish, anor bog`larida kasalikka 
moyil daraxtlar sonini ortishiga sabab bo`ladi. Suv yetishmasligidan anor daraxtlari 
zarar ko`rishini oldini olishdarkor, shu o`rinda ortiqcha sug`orish xam anor 
mevalarinig yorilib ketishiga sabab bo`lishi mumkin. Daraxt eski shoxlar va 
mevalardan tozalanishi shart, meva teruvchilar va bog`bonlar kasallik alomatlarini 
aniqlash va daraxt shoxlari kesilganidan keyin yuzaga keladigan muamolar bo`yicha 
o`qitilishi tavsiya etiladi. Himoyalovchi mahsulotlar kesilgan shoxlar yuzasiga 
qo`llanilishi kasalliklar tarqalishi oldini olishga yordam beradi. Sog`lom ko`rinishli 
ammo kasallangan mevalardan terim boshlanishidan oldin daraxtni sekin silkitib 
yerga tushirilishi orqali qutulish mumkin. Mevalarning zararlanishini oldini olish 
maqsadida zararkunanda hashorotlarga qarshi o`z vaqtida kurashish muhim 

---