«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика илмий-амалий анжумани

«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика онлайн илмий-амалий анжумани
Гулистон 2020 й. 17-18 апрель
116 
витаминлар, оқсиллар ва 19 тагача аминокислоталар мавжуд бўлиб, улардан 
саккизтаси одам организм учун энг керакли (валин, гистидин, лизин, лейсин, 
метионин, треонин, триптофан, фенилаланин) бўлиб ҳисобланади. Чайотанинг 
ёш новдалари ҳам истеъмол қилинади. Уларнинг таркибида муҳим 
аминокислоталар (аргинин, валин, гистидин, лейцин, лизин, треонин), 
витаминлар (А. В
1
, В
2
, C), оқсил, шакар ва минерал моддалар мавжуд. 
Адабиётларда чайота дори сифатида ишлатилганлиги ҳам қайд этилган. 
Чайота барглари ёки меваларидан олинган дорилар оғриқни енгиллаштириш, 
буйрак тошларини эритиб юбориш, шунингдек, атеросклероз ва гипертензияни 
даволашда қўшимча даволаш усули эканлигини таъкидланган. Юрак-қон томир 
касалликларини даволашда ишлатиладиган барг шарбатининг хусусиятлари 
замонавий тадқиқотларда кенг муҳокама қилинмоқда. Бундан ташқари, 
уруғлари диуретик хусусиятларига эга. Улар эндокрин касалликларда хам, 
шунингдек ошқозон касалликларида, ўн икки бармоқли ичак яраси, панкреатит, 
геморрой, ич қотиши, мастопатия ва кўкрак саратони, аёллар ва эркакларнинг 
урогенитал тизимининг касалликларида, простатит ва аденомали касалликларда 
қўшимча даволаш сифатида фойдаланилади. 
Чойота - бу иссиқликни яхши кўрадиган ўсимлик. Энг яхши ўсиши ва 
ривожланиши учун зарур бўлган ҳарорат 20 °C дан паст бўлмаслигини ва энг 
қулай ҳарорат режими + 27-28 
0
С ни ташкил қилади. Уруғларни ўстириш учун 
оптимал ҳарорат + 18-20 ° C, улар + 12-15 °C дан паст ҳароратларда ўсмайди. 
Чайота намликка талабчан, намлик етишмаслиги ҳосилдорликнинг пасайишига 
олиб келиши таъкидланган. Корея, Филиппин, Индонезия каби мамлакатларда 
чайота бошқа ўсимликлар қатори плантатциялар шаклида муваффақиятли 
ўстирилмоқда.
Хулоса қилиб айтганда, бу ўсимликнинг барча афзалликларни инобатга 
олган ҳолда, ишонч билан айтиш мумкинки, чайота халқ хўжалигида муҳим 
ўринни эгаллайди ва уни мамлакатимизда етиштириш, озиқ-овқат 
муаммоларини ҳал қилишнинг энг самарали ва истиқболли усулларидан бири 
деб ҳисоблаймиз.