Bino va inshootlar

Nazorat uchun savollar:
1) Bino konstruktiv echimining qaysi elementi konstruktiv sistema nomini
belgilaydi?
2) Necha xil asosiy konstruktiv sistemalarni bilasiz va ularning nomini ayting?
3) Necha xil kombinatsiyalangan konstruktiv sistemalarni bilasiz va ularning
nomini ayting?
4) G‘ishtdan bajarilgan karkassiz konstruktiv sistema necha qavatli binolarda
qo‘llanilishi mumkin?
5) Yirik panellardan bajarilgan karkassiz konstruktiv sistema necha qavatli
binolarda qo‘llanilishi mumkin?
6) Kombinatsiyalangan konstruktiv sistemalarni qo‘llashdan asosiy maqsad
nima?
7) Rasmda ko‘rsatilagn bino uchun qaysi konstruktiv sistemani qo‘llash
maqsadga muvofiq?
5-Ma’ruza: Hajm-blokli binolar
Reja:

---

96
1.
Hajmiy blok konstruksiyalarining klassifikatsiyasi.
2.
Konstruktiv sistemalar va sxemalar.
3.
Hajmiy bloklarning konstruktiv echimlari.
Tayanch iboralar:
Hajmiy blok, blok-xona, blok-kvartira,“Qalpoq”,
“Stakan”,“YOtqizilgan stakan”.
Qurilishniindustrlashtirishningkeyingibosqichidahajmiybloklarda
nuy-
joyqurilishiusullariishlabchiqildi(1-rasm).
1-rasm. Hajmiy bloklardan
qurilayotgangan bino.
Rossiyada,
Ukrainada,
Belorusiyada, Moldaviyada, Litvada bu
usuldaturar-joy
binolari qurilishi
uchun moddiy texnika bazasi
yaratildi
vahajmiy-blok
uysozligi
yo‘lga
qo‘yildi.
O‘zbekistonda ham hajmiybloklardan
binolar qurilishini amalga oshirish
uchun barcha ob’ektiv
vasub’ektiv sharoitlar mavjud.
Hajmiy blok binoning zavod
sharoitidadeyarli yoki to‘liq
tugallangan holda ishlab chiqarilgan bir
qismidir.
Bundauysozlikusulidazavodda
yig‘maelementsifatidatayyorblokxona
(ba’zan, balkoni, lodjiyasiyokierkeribilan), blok - kvartira,zinaxona bloki,
sanitariya-texnika kabinasi bloki kabi hajmiy bloklarishlab chiqariladi va
qurilish maydoniga tashib keltirib maxsus kranlaryordamida montaj qilinadi
(2-rasm). Bunda qurilishga ketadigan mehnatsarfining 8085 foyizi zavod
sharoitiga o‘tkaziladi. Bu ko‘rsatkich yig‘mapanel uysozligida 35-40 % ni
tashkil qiladi xalos. Yirik panellardan farqli o‘laroq, hajmiy blok

---

97
konstruksiyalar bir muncha ko‘pfunksiyalarga mo‘ljallangan bo‘ladilar.