Bino va inshootlar

8-rasm. Hajmiy-blokli binolarda bloklar orasidagi choklar:
a - tashqi
goriaontal chok; b - tashqi vertikal chok; v - ichki gorizontal chok;
g - ichki vertikal chok; 1 - pol plitasi; 2 - blokning yopma plitasi; 3 - reyka yoki
plastik; 4 - teploizolyasion qorishma; 5 - po‘lat kompensator; 6 - sement-qum
qorishmasi.
Hajmiy bloklarning yopma plitasinig ham qalinligi 60 mm dan
kambo‘lmaydi.
Plitaning
bikrligini
oshirish
uchun
tashqarisidan
qovurg‘aqilinishi yoki unga ozgina gumbazsimon shakl berilishi mumkin.
Polplitasi esa hamma vaqt qovurg‘ali qilib bajariladi. Qovurg‘alar"YOtqizilgan
stakan" tipidagi bloklarda ko‘ndalang, "Qalpoq" va"Stakan" tipidagi bloklarda
ikkala yo‘nalishda joylashtiriladi.
YOnma-yon o‘rnatiladigan yuk ko‘taruvchi bloklarning ustidan
yuqoridagiqavatning bloklari qo‘yilganda to‘rtta devor, ikkita pol plitasi
vaikkita yopma plitasidan iborat murakkab birikish tuguni hosil bo‘ladi.

---

104
YUk ko‘taruvchi bloklardan quriladigan binolarda bloklarni
sementqumqorishmasiga o‘rnatadilar. Bunda bloklar orasidagi vertikal
vagorizontal choklar albatta to‘ldirilishi kerak (8-rasm).
Tashqi devorlar hajmiy blok bilan birga tayyorlanishi vaalohida
tayyorlanib keyin blokka biriktirilishi mumkin. Hajmiybloklarda yirik panel
uysozligida qo‘llaniladigan tashqi devorechimlarini, ya’ni engil betondan bir
qatlamli, og‘ir betondantayyorlanganda ko‘p qatlamli devorkonstruksiyalarini
qo‘llash mumkin(9- va 10-rasm).
Hajmiy bloklarning ichki devorlarini og‘ir betondan tashqidevorini bir
qatlamli qilib engil betondan bitta qolipda tayyorlashtavsiyaetilmaydi. Bunga
sabab, ikki xil beton qurish jarayonida har xildeformatsiyalanadi va natijada
ularning tutashgan joylarida yoriqlarvujudga kelishi mumkin.
9-rasm. Hajmiy bloklarning bir qatlamli panel qo‘llanilgan tashqi
devorlari.
Ko‘p qatlamli devorli hajmiy bloklarning konstruktiv echimlari
10-rasmda ko‘rsatilgan.

---

105