Bino va inshootlar qurilishi

 
 
 
 
 
 

---

 
13-Amaliy mashg‟ulot (2 soat) 
 
Kranlarni qo„llash variantlarini texnikaviy iqtisodiy hisoblab
 
 
Asosiy tushunchalar: 
Kran, variant, texnikaviy, taqqoslash, siklogramma, iqtisodiy, bino, sinch, montaj, devori, tonna, 
konstruksiya, vaqt, sarf-xarajatlar, smena, soni, zveno, tannarxi, mexnat, (kishi soatda) va boshqalar.
 
2-ilova
Montaj ishlarining texnik-iqtisodiy ko„rsatgichlarini aniqlash.
Siklogrammaga asosan bino sinchini montaj qilish davri (vaqti), 1-variant uchun – 54,5; II – variant – 
50; III – variant uchun esa – 51 smenani tashkil qiladi. 
Bir tonna konstruksiyani montajiga ketgan tannarxni aniqlash uchun kran bilan ishlash vaqtida sarf 
bo‗lgan barcha xarjlarni montaj qilinayotgan konstruksiyalar hajmiga quyidagi formula asosida bo‗lib topiladi 
V
см
см
С
С
мсм
1
3
5
,
1
1
08
,
1
2






bu erda S
msm
– kranni mash. smenadagi tannarxi; SKG – 30 va SKG – 25 kranlari uchun: 44,4 so‗m;
MKG – 16 krani uchun Sm.sm – 29,8 so‗m. 
(narx navo ko‗rsatmalari № 2 yoki sennik № 2) (sennik №2 qurilish mashinalari va uskunalarining 
mash.smenasi. Ko‗rsatma 301 a; 300 a. 11 xududiy joy).
1 sm – kranlarni ishlash davridagi smena soni. 
1-variantda SKG – 30 krani siklogramma asosida – 54,5 sm ishlaydi, II-variantda kran SKG – 25 – 
26,5 smena, kran SKG – 30 esa 30 smena ishlaydi va III-variantda kran SKG – 25 –15 smena, kran 
MKG – 16 esa 9,5 sm va kran SKG – 30 –30 smena ishlashlari aniqlandi 3-montajchilar zvenosini 1-
smenadagi umumiy ish haqi (kran haydovchisiz). 
Barcha konstruksiyalarni montaj qilish uchun (1-variant), hamda ustun va kran osti to‗sinlarni 
montajida (II-III-variant) montajchilar zvenosi ENiR (birlik me‘yori va tannarxi §4-1-4,§4-1-6) 
asosida qabul qilinadigan 5 kunlik ish haqi quyidagicha bo‗ladi. 
Montajchi 5r – 1 kishi 1 smenadgi ish haqi 8,2 soat 0,702 sum 

5 – 76so‗m 
4r – 1 kishi 1sm – 8,2 soat 0,625 sum 

5 – 72 so‗m 
3r – 2 kishi 1sm – 8,2 soat 0,655 x 2

9 – 10 so‗m 
2r – 1 kishi 1sm – 8,2 soat 0,493

4 – 0,4 so‗m 
1 smenada hammasi:
02
24
3



so‗m. 
Agarda to‗sin v plitalarni alohida kran montaj qilsa, (II va III variant) ENiR asosida §4-1-6 
montajchilar zvenosini 1 smenadagi ish haqi quyidagicha bo‗ladi. 
Montajchi 5r–1 kishi 1 smenadagi ish haqi 8,2 soat 0,702 sum

5 – 76 so‗m 
4r – 1 kishi 1sm – 8,2 soat 0,625 sum 

5 – 72 so‗m 
3r – 2 kishi 1sm – 8,2 soat 0,655r 2

9 – 10 so‗m 
2r – 1 kishi 1sm – 8,2 soat 0,493

4 – 0,4 so‗m 
1 smenada hammasi:
02
24
3



so‗m. 
Agarda to‗sin v plitalarni alohida kran montaj qilsa, (II va III variant) ENiR asosida §4-1-6 
montajchilar zvenosini 1 smenadagi ish haqi quyidagicha bo‗ladi. 
Montajchi 6r–1 kishi 1 smenadagi ish haqi 8,2 soat 0,79 sum 

6 – 48 so‗m 
5r – 1 kishi 2sm – 8,2 soat 0,702 sum 

5,76 so‗m 
4r – 2 kishi 2sm – 8,2 soat 0,625 so‗m 

5,12 so‗m 
3r – 1 kishi 2sm – 8,2 soat 0,555 so‗m

4,55 so‗m 
2r – 1 kishi 1sm – 8,2 soat 0,493

4 – 0,4 so‗m 
1 smenada hammasi:
95
25
3



so‗m. 
1,5 va 1,08 – qo‗shimcha harajatlar koeffitsent, ya‘ni montajchilar ish haqiga va mashinalarni 
ekspluatatsiyaga, hamda bir yo‗lda xarajatlarga binoan berilgan. 
V-butun bino uchun berilgan montaj ishlarining hajmi, tonnada. Bir tonna konstruksiyani tannarxi 
binoning sinchini montaj qilishda 1 variant uchun quyidagicha topiladi. 

---

97
,
0
2
,
4711
5
,
54
2
,
0
24
5
,
1
5
,
54
4
,
44
08
,
1
2








С
so‗m 1m 
III variant uchun




96
,
0
2
,
4711
95
,
25
30
15
02
,
24
5
,
9
15
5
,
1
30
4
,
44
5
,
9
8
,
29
15
4
,
44
08
,
1
2














С
so‗m/t 
II variant uchun


03
,
1
2
,
4711
95
,
29
30
15
2
,
0
24
5
,
26
5
,
1
30
5
,
26
4
,
44
08
,
1
2












С
so‗m/t 
3. Bir tonna konstruksiyani montaj qilish uchun sarf bo‗lgan mehnat, kran bilan hamma ishlarni 
bajarish uchun ketgan xarjlarni montaj qilinayotgan konstruksiyalar hajmiga bo‗lib quyidagi 
formula orqali topiladi. 
V
Тсм
Тр
Тсм
Тм
Т
е






bu erda

Tm – kranni 1 smenadagi sarf qilgan mehnati Tm = 6 soat 

Tr – montajchilarni 1 smenadagi 5 ta kishidan tuzilgan zvenosining sarf qilingan 
mehnati. 
Tr = 6 soat 

5 kishi = kishi.soat
1 variant bo‗yicha konstruksiyalar montaji 
t
соат
киши
t
см
соат
см
соат
Т
е
/
/
55
,
0
2
,
4711
5
,
54
40
5
,
54
8





II variant 




t
соат
киши
t
соат
см
соат
Т
е
/
/
57
,
0
2
,
4711
30
5
,
26
40
30
5
,
26
8







III variant 




t
соат
киши
t
соат
Т
е
/
/
55
,
0
2
,
4711
30
5
,
9
15
40
30
5
,
9
15
8









Bino sinchi montajining texnik-iqtisodiy ko‗rsatkichlar asosida solishtirilayotgan variantlari 5-
jadvalda ko‗rsatilgan. 
Tanlangan variantning siklogrammasiga asosan ishlab chiqarishning taqvimiy grafigi tuziladi 
5-jadval 
T.r. 
K o‗ r s a t g i ch l a r
V a r i a n t l a r 
I 
II 
III 
Kran 
SKG-30 
Kran
SKG-30 
SKG-25 
Kran 
SKG-25 
SKG-30 
MKG-16 
1. 
Bino sinchining montaj qilish davri (smenada) 
54,5 
50 
51 
2. 
1tonna konstruksiya mon-tajining tannarxi, so‗m. 
0,97 
1,03 
0,96 
3. 
1tonna konstruksiya mon-taji uchun sarf bo‗lgan 
mehnat (kishi soatda) 
0,55 
0,57 
0,55 
Iqtisodiy jihatdan foydali bo‗lgani uchun 2-variantni qabul qilamiz. Bunda ustunni montaji SKG – 25 
krani bilan MKG – 16 krani bilan kran osti to‗sinni va SKG – 30 krani bilan to‗sin va plitalarni montaj qilish 
kuzda tutiladi.