Bino va inshootlar qurilishi

1. Belgilangan loyixa bo’yichasuvoq yuzasini hisoblash.

Mening binoyimda 9 ta xonam bor xona bo’yicha ichki devor yuzini xisoblayman

1-xona:

S=2• (a+b)•h=2•(8,63+5,63) •3=85,56 m²

Д1- 1,3•2,1=2,73 m² -1 ta

OK1- 1.6•1.8=2.88 m² -3 ta

2-xona:

S=2• (a+b)•h=2•(2.62+5.63) •3=49.5 m²

Д1- 1,3•2,1=2,73 m² -1 ta

OK1- 1.6•1.8=2.88 m² -1 ta

3-xona:

S=2• (a+b)•h=2•(5.62+5.63) •3=67.5 m²

Д1- 1,3•2,1=2,73 m² -1 ta

OK1- 1.6•1.8=2.88 m² -2 ta

4-xona:

S=2• (a+b)•h=2•(8,63+5,63) •3=85,56 m²

Д1- 1,3•2,1=2,73 m² -1 ta

OK1- 1.6•1.8=2.88 m² -3 ta

5-xona:

S=2• (a+b)•h=2•(8,63+5,63) •3=85,56 m²

Д1- 1,3•2,1=2,73 m² -1 ta

OK1- 1.6•1.8=2.88 m² -3 ta

6-xona:

S=2• (a+b)•h=2•(2.75+5,63) •3=50.28 m²

Д1- 1,3•2,1=2,73 m² -1 ta

OK1- 1.6•1.8=2.88 m² -1 ta
7-xona:

S=2• (a+b)•h=2•(8,63+5,63) •3=85,56 m²

Д1- 1,3•2,1=2,73 m² -1 ta

OK1- 1.6•1.8=2.88 m² -3 ta

8-xona:

S=(2a+2b+2с)•h=(2•(2.62+26.64+6.27)) •3=213.18 m²

Д1- 1,3•2,1=2,73 m² -9 ta

OK1- 1.6•1.8=2.88 m² -2 ta

9-xona:

S=2• (a+b)•h=2•(1.88+6.27) •3=48.9 m²

Д1- 1,3•2,1=2,73 m² -1 ta

OK1- 1.6•1.8=2.88 m² -3 ta

Umumiy xonalar yuzi S_um=520.65 m^2
Deraza va oynalar yuzini xisoblash:
Д1- 1.3•2.1=2.73 m²

OK1- 1,5•1.8=2,7 m²

Deraza va oynalar atkosini xisoblash:
Д1- 0.38• (1.3+2•2.1)=2.09 m²- 7 ta bor: 14.63 m²

OK1- 0,38(2•1,6+2•1.8)=2.584 m²- 18 ta bor: 46.512 m²

JAMI ATKOSLAR m² ti - S_atkos= 61.142 m²
Fasad yuzini xisoblash da man sokl tagidan qismidan zardevor ustigacha oldim va fasadda bor deraza eshiklarni yuzini ayirib hisobladim ya’ni:
S_{fasad, um+} S_fasad.sokol =2•(a+b) •4+2•(a+b) •1 =2•(15.4+27.4) •4+2•(15.4+27.4) •1 =428 m²
S_{suvaladigan, yuza}= S_{fasad, um}- S_atkos=407,816-60=347,816
Xisoblashni 1-jadval usulida bajaramiz.
Suvoq yuzasini xisoblash jadvali

1-jadval

Xona raqami	Xona ulchamlari			Deraza rom yuzasi			Eshik rom yuzasi			Suvaladigan devor yuzasiS, m2
	Peri- metr L, m	Balandl ik	Yuzasi S, m2	1 dona S, m2	Soni	Jami yuza S, m2	1 dona S, m2	soni	Jami yuza S, m2
		H, m
1	16,88	3	50,64	0	0	0	2,52	1	2,52	48,12
2	31,28	3	93,84	2,7	3	8,1	1,89	1	1,89	83,85
3	31,28	3	93,84	2,7	2	5,4	1,89	1	1,89	86,55
4	16,88	3	50,64	0	0	0	4,48	2	8,96	36,64
							2,52	2	5,04
5	7,132	3	21,396	2,7	1	2,7	1,89	1	1,89	12,756
				2,16	1	2,16	1,89	1	1,89
6	14,32	3	42,96	2,7	1	2,7	1,89	1	1,89	38,37
7	7,128	3	21,384	2,16	1	2,16	1,89	1	1,89	17,334
8	18,32	3	54,96	2,16	1	2,16	1,89	1	1,89	53,07
9	45,48	3	136,44	0	0	0	1,89	6	11,34	125,1
10	23,08	3	69,24	0	0	0	1,89	3	5,67	61,05
							2,52	1	2,52
11	31,68	3	95,04	2,7	3	8,1	1,89	2	3,78	83,16
12	17,24	3	51,72	0	0	0	1,89	1	1,89	49,83
13	12,78	3	38,34	0	0	0	1,89	1	1,89	33,93
				0	0	0	2,52	1	2,52
14	9,48	3	28,44	0	0	0	1,89	1	1,89	26,55
15	31,556	3	94,668	2,16	2	4,32	1,89	2	3,78	86,568
Jami	195,116		943,548			37,8			65,03	840,718
Fasad	107,32	3,8	407,816	2,7	11	29,7	4,48	1	4,48	355,276
				2,16	5	10,8	2,52	3	7,56
Sokol	107,32	0,6	64,392							64,392
Umumiy										1260,386

Izoh; Bu jadvalda men asosan xonaning umumiy yuzasini topdim va eshik deraza yuzalarini ham topdim hamda umumiy yuzani topdim.Shuningdek sokl yuzasi hamda fasad yuzasini ham topdim
Suvoq ishlarini tarkibi quyidagicha olinadi:

1. Avtosamosvaldan qorishmani qabul qilib olish.

2. Qorishmani qorishma haydagich mashinasi yordamida ish joyiga uzatib berish;

3. Devorlarga mexanizm yordamida purkama qatlam hosil qilish;

4. Ustki qoplama qatlamni hosil qilish;

5. Devor qiyaliklarini suvash;

Suvoqchilik ishlarini boshqa qurilish ishlaridan farqi shundaki, u mehanizatsiya yordamida bajarilishi bilan birga ko’p jarayonlar qo’lda bajariladi. Bu juda murakkab kompleks jarayondir.

Suvoqchilik ishlari tayorgarlik ishlari va yakunlovchi jarayondan iborat, shuningdek sifatni tekshirish ishlarini o’z ichiga oladi.

Vazifasiga qarab shuvoq ishlari oddiy, dekorativ va maxsus suvoqqa bo’linadi.

Oddiy suvoqlar bino fasadi, devorlarni va devor qiyaliklarini suvashda ishlatilib keyin bo’yoq bilan bo’yaladi. Dekorativ suvoq esa keyinchalik bo’yash talab etmaydi.

Oddiy suvoqlar o’z navbatida 3 turga bo’linadi: oddiy, sifatli va yuqori sifatli turlari bor. Oddiy suvoqlar ombor, bino yerto’lalarida suvashda qo’llaniladi. Sifatli suvoq esa jamoat turar joy va shuningdek sanoat binolarini suvashda, yuqori sifatli suvoq esa poezd, avtobus va tayyora bekatlari va vokzallar, teatr binolari va shunga o’xshagan binolarda qo’laniladi.
Suvoqchilik ishlarida qo’llaniladigan mashinalar.

Qorishma tayyorlovchi mashinalar sig’imi 80 dan 325 litrgacha va ularni ish unumi 1,2 dan 0,5 m³/soatgacha. bulib, markalari C0- 23B, C0-46A, C0- 26B va C026-A sifatida qabul qilingan. Bu mashinalarni barchasi elektr manbaidan foydalanib yuradi. Bu mashinalar sudrab olib yuruvchi mashinalardir. Qorishmalarni ish joyiga uzatib berish uchun 1,5 MPA bosimida ishlaydigan soatiga 2- 6m³ qorishma haydab beruvchi nasoslar ishlatiladi.Ular gorizontal bo’yicha 50-100 m va vertikal bo’yicha 15-20 m masofagacha qorishmani uzatib beradi. Ularni C048A; C048B markalari qurilishda kuproq qullaniladi. Bularga qaraganda kuchlirog’lari S050A va C050B markalari bulib, qorishmani 200-250m gorizontal va 40-50m vertikalga uzatib beradi.

Tayyorgarlik ishlari.

Suvaladigan yuzalar kir, chang, moy va bitum bo’yog’idan tozalaniladi. Tayorgarlik ishlari boshlangunga qadar tom ishlari tugagan, agar bino kup qavatli bo’lsa kamida 3 qavat yopma yopilgandan so’ng suvoq ishlarini boshlash mumkin. Suvoq qatlamini yuzaga yopishishni ta’milash uchun yuza yetarli darajada g’adir - budur bo’lishi kerak. Agar yuza silliq bo’lsa uni mahsus bolg’a bilan yoki elektr bolg’a bilan urib o’yiqlar hosil qilinadi. Bunday o’yiqlar hosil qiluvchi bolg’a markasi IP – 4112; IE – 4207 yoki mahsus qum purkagich yordamida o’yiq hosil qilinadi. Ishni hajmi oz bo’lganda bu ishlarni bolg’a yordamida bajarish ham mumkin.

Yuzasi o’ta tekis chiqishi uchun gipsli yoki gips qumli nishonlar (mayaklar) o’rnatiladi, yoki hosil qilinadi. Buning uchun devor ustki burchagiga 20 sm yuqoridan pastga va burchakdan 20 sm uzoqlatib mix qoqib olinadi, mixning qolgan yuzasi suvoq yuzasini berishi zarur. Bunday ikkinchi nishonni poldan 20 sm yuqoriga ham o’rnatiladi, uni yuzasini aniqlash yuqoriga o’rnatilgan nishondan shovun yordamida yuzasi aniqlanadi. SHu tariqa qolgan burchaklarga va chok chiqarish (otkos) shuningdek burchaklarni tekislab ketadi.

Qorishmani yuzaga sochishda 4 razryadli suvoqli rezina kovushdan kelayotgan qorishma devordan 100 – 150 sm uzoqdan devorga nisbatan 60° da ushlab turib sochadi. Tekislash gazcho’p yordamida bajariladi. 2 chi razryadli ishchi 4 chi razryadli ishini erkin va tekis berishini ta’minlaydi. (Harakat yo’lini ochib berishi, rezina quvurini bukilib qolishidan saqlash va hokazo).

Pardozlash ishini bajaruvchi zveno ikkita kichik zvenoga bo’linadi. 1 – kichik zveno 5–razryadli suvoqchi va ikkita 4 – razryadli suvoqchi mehanizmlarni ishlashiga tayyorlaydi. 5– razryadli ishchi udochka bilan qorishmani aylanma harakat qilib yuqoridan pastga sochib chiqadi. 4– razryadli ishchi purkalgan qorishmani andava bilan tekislab chiqadi va oqib tushgan qorishmani yedirib chiqadi. Ishda tehnologik tanaffus bo’lganda ular ikkinchi kichik zvenoga pardozlash ishida yordam berib chiqadi. Uchinchi zveno esa shiftlarni pardozlaydi.

Suvoq ishlarini qo’lda bajarish
Suvoq ishning hajmi oz bo’lganda ishlarni qo’lda bajarilishiga ruxsat beriladi. Bunday ishlarga yana qiyaliklarni suvash va devor orasi tirqishlarini berkitish kiradi. Qorishmani choplash asosan suvoqchilar kurakchasi (kelma), qachonki qorishma sokoldan olinsa, agar qorishmani sokoldan olish imkoni bo’lmasa, u holda qoroshma yashikdan suvoqchilar cho’michi yordamida olib sochiladi. Qo’lda suvash ishlarida andavalar katta, kichik va o’rta bo’ladi. Katta andavalar qorishmalarni va fasad yonyuzasini tekislashda ishlatiladi. Kichik va o’rta andavalar esa qiyalik va burchaklarni tekislash va yuzalarni tekislashda ishlatiladi.

Karniz va tortqichlarni tekislashda maxsus andavalardan foydalanilasa maqsadga muvofiq bo’ladi. Burchaklarni chiqarishda laushinni burchakli nishon andazasi qo’l keladi. Qorishmani yuzaga sochishda purkama qatlamga ishlatiladigan qorishmaning quyuqligi standart konusning 10 – 12 sm botishi, grunt qatlamiga sochiladigan qorishmani quyuqligi konusga 6 – 8 sm botadigan darajada bo’lishi zarur.

Qiyaliklarni suvashda qiyaliknign burchakdan kesakigacha bo’lgan oralig’i bir hil chiqishini ta’minlash zarur. Buning uchun burchakda devor sirtiga gazcho’p o’rnatiladi. Bunda qiyalik 1:2 ni tashkil qilishi zarur.
Yakunlovchi jarayon
Ishni sifati birinchidan qurilish me’yorlari va qoidalarida talab qilingan qoidalarga amal qilgan holda, ishchilar malakaviy ishlab chiqarish malakasiga bog’liq. Ishning ko’zda tutilmagan qismi tugagach ishchilar yakuniy jarayonlar ishlarini bajarishlari zarur. Ortib qolgan va yerga to’kilgan qorishmalarni yig’ishtirib olish, ohakli qorishmalar, haydalgan rezina kovushlarini yuvib tozalanishi zarur. Havoza va boshqa asbob- uskunalarni yangi ish joyiga olib kelish, shuningdek ishni sifatini standart reyka yordamida tekshirish.

Suvoqchlik ishlarini bajarishda havfsizlik texnikasi.
Ishni boshlashdan oldin suvoqchlik ishlarini bajarishda rioya qilinishi zarur bo’lgan havfsizlik texnikasi quyida keltiriladi:

Barcha asbob uskunalar va mehanizmlarni benuqsonligini tekshirib chiqish va ishonch hosil qilish.

1. 
   Havozalarni qanday holda ekanligini tekshirish va undan foyda-lanishda masterdan (usta) ruxsat olish.
   
2. 
   Gips, ohak va tsement bilan ta’minlanishi zarur.
   
3. 
   Barcha qorishma haydovchi quvurlar bosimi 2 marotaba katta gidravlik bosimda tekshirilib ko’rilishi zarur.
   
4. 
   Saqlovchi klapan va manometr ishdan chiqib qolsa, qorishma haydagich bilan bajariluvchi ishlar taqiqlanadi.
   

Ruxsat etilgan chetlanishlar

3.1-jadval

T/r	Ko’rsatkichlar	Ko’rsatkich qiymati
1	2	3
1	Yuzaning notekisligi	CHuqurligi 3 mm dan oshmagan chuqurdan 2 m da ko’pi bilan 2 ta
2	Yuzani chetlashi Vertikaldan Gorizontaldan	1 m balandlikda 2 mm bino balandligida esa ko’pi bilan 10 mm 1 m uzunlikda 2 mm, bino uzunligi bo’yicha 10 mm dan oshmasligi kerak
3	Qiyalik plastr va boshqalarni vertikaldan va gorizontaldan chetlash	1 m balandlik yoki uzunlikka 2 mm yoki butun element ko’pi bilan 5 mm
4	Qiyalikni eni chetlashi	3 mm
5	Egri chiziqli yuzalar radiusi chetlashi	7 mm

Ish vaqtida:

Havozani ustki qatlamida ish borayotganda pastki qatlam havozada ish olib borish taqiqlanadi. Yonma – yon ishlayotgan ishchilar orasidagi masofa 2 m dan kam bo’lmasligi kerak. Mexanizmlar ishlab turgan payta ularni ta’mirlash, bolt gaykalarni burash, bushatish yoki qotirish taqiqlanadi.
Ishni olib borishga ko’rsatma

Barcha suvoq ishlari derazalarga derazak solingandan so’ng boshlanadi.Qorishmani qo’zg’aluvchanligi sochma qatlamlari uchun 10 – 12 sm konus botishidagi quyuqlikda, grunt qatlami uchun 6 – 8 sm bo’lishi zarur. Mehanizm yordamida qorishma sochilayotganda u yuzadan 100 – 150 sm uzoqda va yuzaga nisbatan 60° li burchak ostida bo’lishi zarur. Purkama (sochma) grunt qavatidan so’ng qoplama qavat bir sutkadan so’ng boshlanadi.

Material – texnik resurslar jadvali

4.2-jadval.

T/r	Nomi	O’lchov birligi	Markasi	Soni
1	2	3	4	5
1	TSemen-oxakli qorishma 1:1:6	m^3		16,59
2	Ohakli qorishma 1:2,5	m^3	m – 8	2,58
3	Po’lat to’r	m^2	-	34,47
4	Suvoqchilar mixi 1,6x25mm	Kg	-	0,784
5	Dyuralyuminiy sokol	Dona	Masotdeletr
6	Qorishma lapatasi	Dona	GOST 3620-69	4
7	Suvoqchilar kelmasi	Dona	GOST 9339-71	6
8	Suvoqchilar cho’michi	Dona	GOST 7945-74	6
9	Yog’och to’g’rilagich	Dona	GOST 7945-74	8
10	Poluterka	Dona	Mosotdelestrop	6
11	Terka	Dona	Mosotdelestrop	4
12	Qorishma purkagich	Dona	Mosotdelestrop	4
13	Ko’chma so’ri	Dona	Inventor	2
14	Avtoag’dargich	Dona	Zil – 585	2

Mehnat sarfi va ish haqi jadvali

3.1jadval

t/r	Me’yorlar asosidagi paragraflar	Ishning nomi	Ulchov Birligi	Ishning hajmi	Ulchov birligi uchun mehnat sarfi, ishchi.soat	Jami ish uchun mehnat sarfi, ishchi.kun	Ulchov birligi uchun ish haqi, so’m	Jami ish uchun ish haqi, so’m.
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1	SHNK 15-02-015-5	Oxakli qorishma bilan xona devorlarini sifatli suvash	100 m2	8,41	74,24	76	99212,70	7540165,2
2	SHNK 15-02-001-1	TSement-oxakli qorishma bilan fasad yuzasini sifatli suvash	100 m2	3,55	70,88	31	99212,70	3075593,7
3	SHNK 15-02-031-1	Devor qiyaliklarini suvash	100 m^2	0,6	204,06	15	99212,70	1488190,5
						122 Ishchi.kun		12103949.4 Sum

Izox:

5- ustun. Aniqlangan yuzani ulchov birlik qiymatiga bo’linib yoziladi. (8,41)

6- ustun. SHNQ bo’yicha100 m2 ish xajmi uchun sarflanadigan vaqt- ishchi.soat (74,24)

7-ustun. Ish xajmini ishchi.soatga kupaytirib bir kunlik ish vaqti 8,2 soatga bo’linadi. Natija ishchi.kun da chiqadi. (76)

8-ustun. Bugungi kunda Farg’ona viloyat statistika boshqarmasi ma’lumoti bo’yicha1 ishchi.soat 12099,11 sumni tashkil etadi. SHu soatni bir kunlik 8,2 soatga ish vaqtiga kupaytiriladi va xosil bo’lgan natija bir kunlik ish xaqini so’mda tashkil etadi. (99212,70)

9-ustun. Ishchi kunni bir kunlik ish xaqiga kupaytirsak jami ish uchun ish haqi, so’mda chiqadi. (7540165.,)
Ishni bajarish grafigi jadvali

Jadval-3.2

t/r	Me’yor larAsosida gi para graflar	Ishning nomi	Ish hajmi		Jami ish uchun mehnat sarfi,ishchi.kun	Brigada tarkibi		Smenalar soni	Ishning davomiyligi	Ishchi kunlar
			Ulchovbi rligi	Hajmi		Professiya	Razryad			1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1	SHNK 15-02-015-5	Oxakli qorishma bilan xona devorlarini sifatli suvash	100 m2	8,41	76	suvoqchi	3r-2, 4r-1, 5r-1, 6r-1	1									5
									15								15
2	SHNK 15-02-001-1	TSement-oxakli qorishma bilan fasad yuzasini sifatli suvash	100 m2	3,55	31	suvoqchi	3r-2, 4r-1, 5r-1, 6r-1	1	6														5
																							6
3	SHNK 15-02-031-1	Devor qiyaliklarini suvash	100 m^2	0,66	15	suvoqchi	3r-2, 4r-1, 5r-1, 6r-1	1	3																		5
																											3

Izoh; Bu jadvalda men asosan xonaning umumiy yuzasini topdim va eshik deraza yuzalarini ham topdim hamda umumiy yuzani topdim.Shuningdek sokl yuzasi hamda fasad yuzasini ham topdim hamda ishchi kundan foydalanib razriyaddagi ishchilar sonini topdim hamda ularga qancha pul tolanishini hamda umumiy summani topdim.Shular asosida jadval tuzdim

Texnik – iqtisodiy ko’rsatkichlar:

1. 
   Suvoq ishlari uchun umumiy mehnat sarfi:
   

Q = 122 ishchi kun.

2. 
   Suvoq ishlari umumiy xajmi:
   

F =840.718 +355.276= 1260.386 m²
3. 1m² suvoq ishi uchun mehnat sarfi:

G = Q : F =122: 1260.386= 0,097 ishchi kun/ m²
4. Suvoqchilar mehnat unumi:

M_y = F : Q =1260.386:122 = 10,33 m ²/ ishchi kun

5. Suvoq ishi uchun umumiy ish haqi :

I_x = 12103949,4 so’m.
6. 1m² suvoq uchun ish xaqi:

I_x =12103949,4 : 1260,386 = 9603,36so’m.

XULOSA

Men ushbu―Suvoq ishlarini bajarish texnologiyasi kurs loyixasini bajarish davomida shuni urgandimki, unda berilgan loyixa bo’yichabinoning suvoq qilinadigan devor yuzalarini xisoblashni o’rgandim. Suvoq ishlarini o’rganish tarkibi va unda qullaniladigan mashina-mexanizmlar bilan tanishib chikdim. Suvoq ishlarini bajarishdan oldin tayyorgarlik ishlari va uni qo’lda bajarish texnologiyasini o’rganib chikdim Suvoq ishlarini bajarishda xavfsizlik texnikasi qoidalariga e’tibor berish zarurligini tushundim. Mexnat sarfi va ish xaqqi jadvalida bajariladigan ishlar turiga qarab ishchilarning ish xaqqini xisoblash yo’lini o’rgandim, ish bajarish grafigi Yog‘och pollar qoplama, oraliq qatlam va asosdan tashkil topadi. Qoplama yoki konstruksiyaning yuqorigi elementi–polning asosiy qismi, ekspluatatsiya jarayonida ishqalanishga duchor bo‘ladi. Ular shpunt taxtalardan bir yoki ikki qatlam to‘shaladi. O‘rtadagi qatlam pol qoplamasini asosga mahkamlash uchun xizmat qiladi. Yog‘och pol yuklamalarni gruntga yoki qavatlar aro yopmalarga uzatadi va tarkibiga quyidagilar kiradi: -gruntlar ustida barpo etilganda–g‘ishtdan yoki betondan tayanchlar, (stolbik) ustidan–gidroizolyatsiya valagalar; -qavatlararo yopmalarda tovushdan himoyalash qatlami valagalar; -ikki qatlamli yog‘och pollarda – yaxlit pastki qatlam qalinligi 25 mm liyon tomoni qirqilmani ikki tomoni chirishga qarshi ishlov berilgan taxtalarni mix bilan lagalar mahkamlab tayyorlanadi. Bunday qorapolning yuzasi qurilish qog‘ozi bilan qoplanadi jadvalida ishlarni necha kunda bajarilishini o’rgandim. Bu kurs loyixa bo’icha o’rgangan bilimlarimni kelajakda amaliyotda xam yanada mukammal o’rganishga qiziqish uyg’ondi.Misol uchun suvoqchilik bajarilish tarkibini o’rgandim Suvoqlar quydagi 3 yo‘nalish bo‘yicha tasniflanadi:

Bog‘lovchilar turiga ko‘ra– sementli, ohakli, sement-ohakli, ohak-gipsli, ohakloyli; bajarilish murakkabligiga ko‘ra– oddiy (yordamchi vaomborxonalarga ishlov berish), yaxshilangan (turar-joy xonalari, savdo zallari, o‘quv muassalariga ishlov berish) vayuqori sifatli (muzey, teatrlar, ma’muriy, ofisli bino vaxonalarga ishlov berish) bo‘ladi; vazifasiga ko‘ra – oddiy, manzarali va maxsus (tashqi noqulay omillardan qo‘shimcha himoya) bo‘ladi. Ma’lum sifat va xossaga ega bo‘lgan sifatli suvoq olish uchun (ovozdan himoya, issiqlik himoya, namga bardoshlik)turli materiallar: bog‘lovchilar, to‘ldiruvchilar, suv, vaqo‘shimchalar qo‘llaniladi.

Bog‘lovchilar – kukunsimon moddalar bo‘lib, suvga aralashtirilgandan so‘ng xamirsimon holatdan vaqt o‘tishi bilan qotib, toshsimon holatga o‘tadi.

Suvoq ishlarida qo‘llaniladigan asosiy bog‘lovchilar: sementlar (portlandsement, putsolanlisement, shlakoportlandsement, kengayadigan, gidrofobli, kislotaga bardoshli, rangli vaboshqa maxsus sementlar), qurilish gipsi, qurilish ohagi (so‘ndirilmagan, yanchilgan, ohak xamiri).

To‘ldiruvchilar – qorishmalarini tarkibiy qismi, ularga qum, shlak, shag‘al va boshqalar kiradi. O‘lchamlari 0,3 dan 5 mm gacha bo‘lgan tog‘, daryo, dengiz, ko‘l va karer qumi qo‘llaniladi. Qumdagi loy bo‘laklarining tarkibi 5% dan oshmasligi zarur. Qumning zichligi 1,5...1,7 t/m3ni tashkil etadi. Suvoq ishlari uchun mayda va o‘rtacha kattalikdagi o‘tkir burchakli qum eng yaxshi material hisoblanadi. Ko‘rib chiqilgan to‘ldiruvchilar zichligi 1000 kg/m3dan ortiq bo‘lib, og‘ir to‘ldiruvchilargakiradi.Suvoq ishlarida qo‘llaniladigan yengil to‘ldiruvchilar zichligi 1000 kg/m3dan kichik bo‘ladi. Shlak–toshko‘mir yonishi bo‘lgan, mahsulotdan, shlakli qum olish uchun shlakni tegirmonlarda maydalanadi va elanadi. 0,7-0,9 t/m³ zichlikdagi qumlarni pardevor va tashqi fasadlarni suvashda ovoz va issiqlik himoyalash materiali sifatida qo‘llaniladi. Manzarali to‘ldiruvchilar qorishmaga qo‘shilganda, suvalgan joy yaltirab, nisbatan chiroyli tashqi ko‘rinishiga ega bo‘ladi.

Marmar, granit, ohak va boshqa tosh jinslarini maydalash natijasida turli rangdagi tosh kukuni olinadi. Qurilish qorishmasiga kattaligi 0,3...5 mm bo‘lgan tosh kukuni qo‘shiladi. Suvalgan yuza tekislanib, qum qog‘ozda ishlov berilganidan so‘ng yaltiraydi.Kimyoviy qo‘shimchalar sement qorishmalariga suv o‘tkazmaydigan va boshqa xossalarni beradi. Bunday qo‘shimchalarga eriydigan (suyuq) shisha kiradi.

Bu quyuq to‘q sariq og‘ir suyuqlik bo‘lib, 1:6 natijada suv yordamida erishiladi, tayyor quruq qorishmaga qo‘shiladi. Qotish jarayonida suyuq shisha suvalgan yuzaga suv o‘tkazmaydigan vaolovga bardoshli plenka hosil qiladi. Bunday qorishma nam joylarni suvash uchun qo‘llaniladi. Xar bir qurilish soxasini bitirayotgan talabaga shunday ishlarni bajarish o’rganish shart va zarur deb xisoblayman.
Bu hisob ishlaridan men koplab narsalarni o’rgandim hamda shular asosida binoni texnologik kartasi qanday tuzilishi va hisoblashi haqida bilib oldim hamda chizmalaridan qanday qilib hisob olishni va qanday foydalanishni o’rgandim . Mening xulosalarim shulardan iborat.Hisob ishlari menda yaxshi qiziqishlar va ta’surotlar qoldirdi .Men bu hisob ishlaridan o’zimga kerakli xulosalar va ma’lumotlar oldim.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   Bozorboev N.Qurilish ishlab chiqarish texnologiyasi 1-qism, T.,2000.
   
2. 
   Bozorboev N., Xodjaev A.A., Akbarov O.. «Qurilish ishlab chiqarishi texnologiyasi». II-qism, T.,2001.
   
3. 
   Texnologiya stroitelьnыx protsessov: V 2 ch. CH. 1.: Ucheb. dlya stroit, vuzov / V. I. Telichenko, O.M.Terentьev., A.A.Lapidus - 2-e izd., ispr. i dop. - M.: Vыssh. shk., 2005. - 392 s:il.
   
4. 
   Texnologiya stroitelьnыx protsessov. V 2 ch. CH. 2:Uchebnik/
   

V.I. Telichenko, O.M. Terentьev, A,A. Lapidus,— 2-e izd., ispr. i dop.— M.: Vыssh. shk., 2005.— 392 s: il.

5. 
   Xamzin S. K., Karasev A. K. Texnologiya stroitelьnogo proizvodstva. Kursovoe i diplomnoe proektirovanie. Ucheb. posobie dlya stroit, spets.vuzov.
   

— M.:OOO ≪BASTET≫, 2006. - 216 s.: il

6. 
   BozorboevN.,Umurzoqov E.―Qurilish ishlab chiqarishi texnologiyasi‖fanidan ―Amaliymashg’ulotlar‖,o’quv qo’llanma,Toshkent,2005.-89bet.