Bilimlar bazasi va ekspert tizimlar haqida Reja

---

Aim.uz 

Aim.uz 

 

Bilimlar  bazasi  va ekspert tizimlar haqida 

Reja: 

1.

 

Sun'iy intellekt tizimlari 

2.

 

Bilimlarni tasvirlash modellari 

3.

 

ET lardan foydalanish 

4.

 

ET larni yaratish. ET yaratish tillari 

5.

 

ET xususiyatlari 

 

Sun'iy intellekt — bu inson o'y-fikrini Komp’yuter da aks ettiruvchi dasturlar 

tizimidir. Bu kabi tizimlar yaratish uchun, aniq bir masalani yechuvchi kishining fikr 

jarayonini o'rganish va shu asosda Komp’yuter  tushunadigan tilda dastur tuziladi. 

Bu sqhada asosan, «nima bo'ldi, agar» turdagi evristik (noformallashgan) vazifalar 

jarayoni  Komp’yuter  da hal etiladi. Bunda asosiy g'oya «qanday hal etish kerak» 

degan vazifani beruvchi eski formallashgan algoritmlardan predmetli soha 

mutaxassislari tomonidan jamlangan bilimlar bazasida «nimani hal etish kerak» 

degan mantiqiy dastur-lashtirishga o'tishdir. 

Sun'iy intellektning (SI) intellektual xarakterdagi masalalar-ning yechilish 

usullarini EHM yordamida o'rganuvchi fanning hayotda qo'llanib rivojlanib 

borishidan ekspert tizimlar (ET) vujudga keldi. ET lar  asosini predmet sohasi 

ma'lumotlari haqidagi axborot kiritilgan bilimlar bazasi tashkil etadi. Bilimlarni ET 

ga taqdim etishning ikki asosiy shakli: faktlar va qoidalar mavjud. Faktlar — hodisa 

va jarayonlarning miqdoriy va sifat ko'rsatkich-larini qayd etadi. Qoidalar — odatda 

sabab va oqibatlarni bog'lovchi mantiqiy sharoitlar ko'rinishidagi faktlararo 

nisbatlarni bayon etadi. 

SI tizimlari 40 yildan ko'proq tarixiy rivojlanish jarayonini boshidan 

kechirgandir. Paydo bo'lishidanoq teoremani avtomatik isbotlash, mashina tarjimasi 

(bir mashina tilidan boshqa tilga o'girish), tasvirlarni o'rganish va tahlil qilish, 

robotlar ishini rejalashtirish, o'yinlar algoritmi va strategiyasi kabi yechimini 

kutayotgan masalalarni qamrab olgan yechimni topish.