Bilim sohasi

Qon tomirlarining xossalari. Qon tomirlarining mexanik xossalari asosan kollagen, elastin va silliq mushak tolalariga bog‘liq.Qon tomirlari to‘qimasining ushbu tashkil etuvchilarining miqdori butun qon oqish sistemasi bo‘ylab o‘zgarib turadi. Yurakdan uzoqlashgan sari silliq mushak tolalarining miqdori ortib, arteriolalarda ular tomirlarning asosiy tashkil etuvchisi bo‘lib xizmat qiladi.

Qon tomirlarining devorlari yuqori elastiklikka ega materialdan tashkil topgani tufayli ular deformatsiyalovchi kuch ta’sirida yuzaga keluvchi qaytuvchan o‘zgarishlarga chidamlidir. Deformatsiyalovchi kuch ortiqcha ichki bosim tufayli yuzaga keladi.

Tomir deformatsiyasini elastik silindrga ichidan ko‘rsatilayotgan bosim ta’siri natijasi sifatida ko‘rib chiqamiz.L uzunlikka, h-devorlar qalinligiga va r-ichki radiusga ega silindrik tomirning bir qismini qaraylik. Silindrning bo‘ylama va ko‘ndalang kesimlari 1.14 rasmda tasvirlangan.

Tomirning ikkita yarmi o‘zaro silindr devorlari kesimlari orqali ta’sirlashadi (1.14 rasmdagi shtrixlangan qism). Tomirning ikkala yarmi ta’sirlashuvchi kesimnmning umumiy yuzasi 2hL ga teng. Agar tomir devorlarida σ mexanik kuchlanish mavjud bo‘lsa, ikkita qismning ta’sir kuchi quyyidagiga teng:

F=2hl (1.7)

Bu kuch silindrga ichidan ta’sir qiluvchi ortiqcha R bosim kuchlari bilan muvozanatlanadi(ular 1.14 b-rasmda strelkalar bilan ko‘rsatilgan). Kuchlar gorizontal tekislikka nisbatan turli burchaklar ostida yo‘nalgan. Ularning teng ta’sir etuvchisini topish uchun gorizontal proeksiyalarni yig‘ib chiqish kerak.