bilet bakteriyalar va ko‘k-yashil suv o‘tlarning tuzilishi, ahamiyati va xilmaxilligi haqida ma’lumot bering. Postembrional rivojlanish xillarini va assidiya metamorfozini tushuntiring. Katta yoshdagi odam organizmi tomirlarida litr qon

1 – savolga javob
: 
Hujayrada oqsillar turli tuman vazifalarni bajaradi. Bulardan eng muhimi strukturalar (tuzilish) hosil
qilishdir. oqsillar barcha organoidlar va hujayra membranalarining tuzilishida ishtirok etadi. oqsillarga xos
bo‘lgan muhim xususiyatlardan biri katalizatorlik vazifasini bajarishdir. Barcha biologik katalizatorlar
ya’ni, fermentlar asosan oqsil tabiatiga ega. Ular anorganik katalizatorlardan farqli ravishda kimyoviy reak-
siyalar tezligini o‘n ming, hatto yuz ming marotaba oshiradi. Tirik organizmlarning harakat qilish 
xususiyati ham qisqaruvchan oqsillar ishtirokida sodir bo‘ladi. Bu oqsillar hujayra va organizmlar bilan
bog‘liq barcha harakat turlarida ishtirok etadi. Oqsillarning tashish(transport) vazifasi ularga xos bo‘lgan yana 
bir muhim xususiyatdir. Masalan, gemoglobin oqsili kislorodni tana organlari va to‘qimalariga tashish
vazifasini bajaradi. oqsillar tirik organizmlarda himoya vazifasini ham o‘taydi. organizmga begona
modda yoki mikroorga - nizm lar kirsa, leykotsitlar ya’ni, oq qon tanachalari maxsus oqsillar — 
antitanachalarni ishlab chiqaradi. Ular begona moddalar (antigenlar)ni bog‘lab ularni zararsizlantiradi. 
Oqsillar gormon vazifasini ham bajaradi. Masalan, insulin gormoni oqsil tabiatiga ega bo‘lib, qonda
glukoza miqdorini nazorat qilib turadi. Umuman tirik organizmlarga xos bo‘lgan barcha vazifalarni
bajarilish oqsil molekulalari tomonidan amalga oshiriladi. 
2 – savolga javob: 
Ribosomalar diametri 15,0—35,0 nm bo‘lgan ikki ya’ni katta va kichik bo‘lakchalardan iborat yassi
tanachalardan tashkil topgan. Ribosomalarda taxminan teng miqdorda oqsil va nuklein kislotalar
mavjud. 
Ribosoma RNKsi yadrodagi DNK molekulasi yordamida hosil bo‘ladi. O‘sha joyda ribosomalar ham 
shakllanadi va yadrodan tashqariga chiqadi. Sitoplazmada ribosomalar erkin yoki endoplazmatik to‘rning
tashqi yuzasiga birikkan holda joylashishi mumkin. Ribosomalar deyarli barcha hujayralar: prokariot va 
eukariotlarda uchraydi. Golji majmuasi(apparati)ning asosiy qurilma elementi — silliq membrana bilan
chegaralangan bo‘shliqlar (sisterna) tizimi, vakuolalar va kichik pufakchalarni paydo qiladi.
Endoplazmatik to‘r membranalarida hosil bo‘lgan oqsillar, polisaxaridlar, yog‘lar Golji majmuasiga
tashiladi. U ning ichida bu birikmalar o‘zgarishga uchraydi va ajralishga tayyor shira sifatida o‘ralib, 
kerakli joylarga uzatiladi yoki hujayraning hayot faoliyati uchun foydalaniladi.