Бҳхс (ias) 1 «Молиявий ҳисоботни тақдим этиш»

молиявий ҳисоботлар асосида қабул қилинадиган иқтисодий қарорларига, алоҳида ёки биргаликда, таъсир эта олса. Муҳимлик, тушириб қолдиришнинг ёки бузиб кўрсатишнинг, улар содир бўлган шароитларни ҳисобга олган ҳолда, аниқланадиган катталиги ва хусусиятига боғлиқ бўлади. Модданинг катталиги ёки хусусияти, ёки иккаласининг бирикмаси, ҳал қилувчи омил бўлиши мумкин.

• молиявий ҳисоботлар асосида қабул қилинадиган иқтисодий қарорларига, алоҳида ёки биргаликда, таъсир эта олса. Муҳимлик, тушириб қолдиришнинг ёки бузиб кўрсатишнинг, улар содир бўлган шароитларни ҳисобга олган ҳолда, аниқланадиган катталиги ва хусусиятига боғлиқ бўлади. Модданинг катталиги ёки хусусияти, ёки иккаласининг бирикмаси, ҳал қилувчи омил бўлиши мумкин.
• Тушириб қолдириш ёки бузиб кўрсатиш фойдаланувчиларнинг иқтисодий қарорларига таъсир эта олишини, ва ўз навбатида муҳим бўлишини, аниқлаш учун ушбу фойдаланувчиларга мансуб бўлган хусусиятларни кўриб чиқиш талаб этилади. “Молиявий ҳисоботларни тайёрлаш ва тақдим этишнинг концептуал асоси” 25-бандда шуни таъкидлайдики, “фойдаланувчилар бизнес, иқтисодий фаолият ва бухгалтерия ҳисоби бўйича етарлича билимга эга ҳамда маълумотларни тегишлича қунт билан ўрганиш ҳоҳишига эга деб фараз қилинади.” Шу туфайли, муҳимликни аниқлашда бундай хусусиятларга эга бўлган фойдаланувчилар томонидан қабул килинадиган иқтисодий қарорларга қай даражада таъсир кўрсатилиши асосли тарзда кутилиши мумкинлигини инобатга олиш зарур.
• Изоҳлар – молиявий ҳолат тўғрисидаги ҳисоботда, фойда ёки зарар ва бошқа умумлашган даромад тўғрисидаги ҳисобот(лар)да, капиталдаги ўзгаришлар тўғрисидаги ҳисоботда ҳамда пул оқимлари тўғрисидаги ҳисоботда акс эттирилган маълумотларга нисбатан қўшимча маълумотларни ўз ичига олади. Изоҳлар ушбу ҳисоботларда тақдим этилган моддаларнинг шарҳларини ёки батафсил маълумотларини ҳамда ушбу ҳисоботларда тан олиш талабига жавоб бермайдиган моддалар тўғрисидаги маълумотларни таъминлайди.
• Бошқа умумлашган даромад бошқа МҲХСларда талаб этилганидек ёки рухсат этилганидек фойда ёки зарар сифатида тан олинмайдиган даромад ва харажат моддаларини (жумладан қайта таснифлаш бўйича тузатишларни) қамраб олади.
• Бошқа умумлашган даромаднинг қисмлари қуйидагиларни ўз ичига олади:
• (a) бошланғич қийматига нисбатан қайта баҳолаш қийматининг ошган суммасидаги ўзгаришлар (БҲХС 16 “Асосий воситалар” ва БҲХС 38 “Номоддий активлар” га қаранг);
• (б) белгиланган нафақа тизимлари бўйича қайта ҳисоблаш натижалари (БҲХС 19 “Ходимларнинг даромадлари” га қаранг);
• (в) хориждаги бўлинманинг молиявий ҳисоботларини бир валютадан бошқа валютага ўтказишдан (қайта ҳисоблашдан) юзага келадиган фойда ва зарарлар (БҲХС 21 “Валюта курсларидаги ўзгаришларнинг таъсирлари” га қаранг);
• (г) МҲХС 9 “Молиявий инструментлар” даги 5.7.5-бандга мувофиқ ҳаққоний қийматидаги ўзгаришлар бошқа умумлашган даромадда ҳисобга олинадиган улушли инструментларга инвестициялар бўйича фойда ва зарарлар;
• (д) Пул оқимини хежлашда хежлаш инструментлари бўйича фойда ва зарарларнинг эффектив қисми (БҲХС 39 “Молиявий инструментлар: тан олиш ва баҳолаш” га қаранг);
• (е) Ҳаққоний қийматидаги ўзгаришлар фойда ёки зарарларда ҳисобга олинади деб белгиланган маълум мажбуриятлар учун, мажбуриятнинг кредит рискидаги ўзгаришлар туфайли ҳаққоний қийматидаги ўзгаришнинг суммаси (МҲХС 9 даги 5.7.7-бандга қаранг).