Beynin I i m I i -js

ra gerekli uyarıyı verem iyordu basitçe. Asıl şaşırtıcısı, hastaların,
hangi destenin kötü olduğunu bilinçli olarak anladıktan son ra bile
yanlış seçim yapmalarıydı. Bir başka deyişle önsezi, avantajlı olan
kararı vermeleri için zorunluydu.
D am asio bu sonuçlar ışığında, vücudun fiziksel durumlarınca
üretilen duyguların, davranış ve karar verme süreçlerini bir biçim ­
de yönlendirdiği varsayımında bulundu
.25
 Vücudun genel durum u,
dış dünyada gerçekleşen olayların sonuçlarıyla ilintilidir. K ötü bir
şey olduğunda beyin, bütün vücudu ilgili duyguyu kaydedecek
biçimde uyarır (kalp atım hızım, bağırsakların kasılm asını, kas­
ların kasılma gücünü vb. etkileyerek) ve o duygu böylece olayla
ilintilendirilmiş olur. Aynı olay üzerinde yeniden düşünüldüğünde,
beyin bir sim ülasyon yürüterek olayla ilgili fiziksel duyum ve duy­
guların yeniden yaşanm asına neden olur. Bunlar da hemen sonra­
ki karar verme aşam asında izlenecek yolu, en azından tutulacak
tarafı belirler; söz konusu olayla ilgili duygular kötüyse caydırıcı,
olum luysa yüreklendirici etkide bulunurlar.
Buna göre bedensel durumlar, davranışa yön verebilecek ö n se­
zileri sağlar bize. Önseziler ise şansın öngöreceğinden çok daha
büyük sıklıkla doğru çıkar; çünkü bilinçdışt, bilinçten önce davra­
narak durumu kavramıştır; bilinç arkadan gelir.
Bilinç sistemleri tümüyle kırıldığı halde bilinçdışının sonuçtan
etkilenmediği durumlar da vardır. Prosopagnozi adı verilen bozuk­
lukla yaşayanlar, tanıdık olan ve olmayan yüzler arasında ayrım
yapamazlar. Aslında bildikleri kişileri tanıyabilıneleri için tümüyle
68

---

A R A D A K İ B O Ş L U K : Z İ H İ N