Beynin I i m I i -js

 İlke,
bize özgür iradenin varlığı sorusunun basitçe hiçbir önem taşıma­
dığını söyler. Varlığı bundan yüz yıl sonra kesin biçimde kanıtlansa
da, insan davranışlarının büyük ölçüde iradenin görünmez elinden
bağımsız biçim de ortaya çıktığı gerçeğini değiştirmeyecektir.
Başka şekilde ifade edecek olursak Charles W hitman, aniden
pedofile dönüşen A lex, frontotem poral arakçılar, kumarbaz Par­
kinson hastaları ve Kenneth Parks, eylemlerin, eylemcilerin biyo­
lojisinden ayrı tutulam ayacağı gerçeğinin birer örneğidirler. Özgür
irade, sezgilerim izin bize söylediği kadar basit bir olgu değildir; bu
'73

---

I N C O G N I T O
konuda yaşadığım ız kafa karışıklığı ise, onu cezai kararlar alırken
bir temel olarak anlam lı biçimde kullanam ayacağım ıza işaret eder.
İngiltere’nin Lordlar kamarası hukuk birimi kıdem lisi Lord
Bingham, bu sorunla ilgili görüşlerini şöyle dile getirmişti:
H u k u k , geçmişte yaklaşım ını sın ırları kabaca çizilm iş “ işleyen 
varsayım lar” üzerine kurm a eğilimine girm iştir: Zih in sel ka p a si­
tesi yeterli olan yetişkinler, davranışlarını nasıl yönlendirecekle­
rin in seçiminde özgürdür; bu kişilerin akla ve kendi çıka rla rın a
en uygun biçimde davrandıkları varsayılır; eylem leriyle doğacak 
sonuçlarla ilgili olarak, onların konum larında olan bütün a klı 
başında insanlarda norm alde olm ası beklenen b ir öngörüye 
sahip oldukların a in an ılır; genelde, söyledikleri şeyleri gerçekten 
de kastettikleri düşünülür. Bu tür varsayım ların, alışılagelm iş v a ­
kalar aralığında kullanılm asının yarar ya da zararları ne olursa 
olsun, insan davranışlarıyla ilg ili olarak tek ve kapsayıcı bir reh­
ber o luşturm adıkları ortadadır
.17