Beynin I i m I i -js

dular. Öyle pek de ilginç gelmiyor, değil mi? Evet, henüz gelmiyor.
Araştırmacılar, çalışmada katılımcıların deri iletkenliğini de ölç­
müşlerdi ki bu ölçüm , “savaş ya da kaç” tepkisiyle tanıdığımız o to ­
nom sinir sisteminin etkinliğini yansıtır. İşte bu noktada gerçekten
de şaşırtıcı bir durumla karşılaştılar: Destelerle ilgili istatistikler,
katılımcının bilincinden epey önce, otonom sinir sistemi tarafından
algılanmaktaydı. Yani, katılımcı elini istenmeyen desteye uzattığın­
da, ortaya öngörüsel bir sinirsel etkinlik artışı, bir “uyarı işareti”
çıkıyordu
.24
Bu artış, denek ortalama 13. kartı çekerken izlenebilir
hale geliyordu. Bu demekti ki beynin bir bölümü, beklenilen sonuca,
bilincin bu bilgiye ulaşabilmesinden çok önce ulaşabiliyordu. Bu bil­
('7

---

I N C O G N I T O
gi, bir ‘‘ö n sezi” biçiminde ortaya çıkmaktaydı: Katılımcılar, nedeni­
ni bilinçli biçimde söyleyebilecek hale gelm eden önce bile doğru des­
teye uzanabiliyorlardı. Sonuçta, doğru kararı vermek için durumla
ilgili bilgiye bilinç düzeyinde sahip olm aya gerek yoktu.
Bunun da ötesinde, daha sonraları insanların bu tür bir sezgiye
gereksinim d u yd u k la rı da anlaşıldı: Ö nsezinin devreye girmediği
kararlar, hiçbir zaman doğru karar olm uyordu. D am asio ve m es­
lektaşları, sözünü ettiğim iz kart seçimi testini, beynin ön kısım ­
larında yer alan ve karar vermede devreye giren “ventrom edial
prefrontal korteks”i hasara uğramış hastalar üzerinde uyguladılar.
Hastalar, derideki elektriksel tepkiyle ortaya çıkan uyarı sinyalini
üretememekteydiler. Beyinleri, istatistiklerden ders çıkarıp on la­