Beynin I i m I i -js

A L T I N D A G I D I K L A M A K
Beyniniz küçük hilelerle, gelecekteki davranışlarınızı etk iley ecek
biçimde manipüle edilebilir. Farz edin ki, elinize birkaç sa y fa lık
*4

---

A R A D A K İ H O Ş l . l I K : Z İ H İ N
bir metin verdim. Daha sonra sizden yarım bırakılım!} sözcükle­
ri tam am lam anızı istiyorum; örneğin, tav 
sc 
. Sözcükle yakın
geçmişte karşılaştığınızı hatırlayın veya hatırlamayın, yeni gördü­
ğünü/. sözcükleri sekmeniz, daha büyük olasılıktır (örneğin; ta v­
la seti yerine tavuk sck sö rii).'s benzer şekilde, belirli bir sözcük
hindeki boşlukları doldurm anızı istemem durumunda (örneğin;
b_l_nç_ış_), sözcüğü daha önce bir liste kapsamında görmüşseniz,
vine gördüğünüzü hatırlayıp hatırlamamanızdan bağımsız olarak
bu işi kolayca yaparsınız."' Beyninizin bir parçası, o listedeki söz­
cükler tarafından etkilenm iş ve değişmiştir. Bu etkiye “hazırlam a”
(“prim ing” ) adı verilir: Beyniniz, tıpkı çalıştırılmadan önce içinden
su geçirilen bir pom pa gibi “hazır” hale getirilmiştir
.17
Hazırlama süreci, örtülü bellek sistemlerinin açık bellek sistem ­
lerinden tem elde farklı olduğu gerçeğini vurgular: İkincisi verile­
rini kaybetse bile, birincisi bunları kilit altına almıştır. Sistemlerin
birbirinden avrılabilirliği, yine beyin hasarına bağlı olarak ileriye
dönük bellek bozukluğu (anterograd amnezi) deneyimieyen has­
talarda kendini belli eder. Ağır amnezisi olan hastalar, başlangıçta
kendilerine sunulan metni bilinçli olarak hatırlamasalar da, söz­
cüklerdeki boşlukları tamamlam alarına olanak tanıyacak bir ha­
zırlama sürecine tabi tutulabilirler
.18